'Religieuzen zijn dommer dan atheïsten'
Sommige religieuzen vinden atheisten dom, en sommige atheïsten vinden religieuzen dom. Als je een religieus iemand vraagt om bewijs dat niet-religieuzen dom zijn, komt hij vaak met z'n heilige boekje aanzetten waar zus en zo in staat. Helaas hebben atheïsten niet zo'n handig opzoekboekje, dus keerden ze zich naar de bron waaruit ze meestal hun bewijs halen: de wetenschap. En die levert zoals gevraagd.
Een team van de universiteit van Rochester bekeek 63 onderzoeken naar intelligentie en geloof. Zij ontdekten in de overgrote meerderheid van de artikelen een 'betrouwbare negatieve relatie tussen intelligentie en religiosteit'. In gewoon Nederlands: religieuzen zijn gemiddeld genomen dommer.
Teamleider Miron Zuckerman stelt echter dat er ook een opzienbarende conclusie getrokken kon worden over de oorzaak van het fenomeen: "De meeste verklaringen [van het fenomeen] delen een thema: het idee dat religieuze overtuigingen irrationeel zijn, niet gegrond in de wetenschap, niet testbaar en daarom onaantrekkelijk voor intelligente mensen."
Maar die uitleg is fout, volgens Zuckerman. Hij stelt dat intelligente mensen atheïstisch zijn omdat ze door hun intelligentie een goed leven op kunnen bouwen. Daardoor hebben ze de voordelen die religie biedt niet meer nodig. Die voordelen zouden 'zelfregulatie en zelfverbetering' zijn.
Kortom, schrijft de paper: "Mensen die de eigenschappen die religie verschaft al hebben, zullen atheïsme aanhangen. Mensen die zulke eigenschappen missen (bijv. de armen, de hulpelozen) zullen eerder theïsme aanhangen."
Ze ontdekten trouwens ook dat geslacht en opleiding niets uitmaakten voor religiositeit. Ook bleek de connectie tussen intelligentie en religiositeit het zwakste bij tieners. Het aantal mensen dat op latere leeftijd nog van religieus naar atheïstisch ging, of andersom, bleek eerder beperkt.
De eerste kritiek op het onderzoek is overigens al binnen. Het onderzoek definieert intelligentie als 'het vermogen om te redeneren, problemen op te lossen, abstract te denken, complexe ideeën te begrijpen, snel te leren, en ervaring aan te leren'. Volgens sommigen is deze definitie van intelligentie te beperkt, en zou er rekening gehouden moeten worden met bijvoorbeeld emotionele en creatieve intelligentie.
Hans Teeuwen over atheïsten en het geschreven woord
