Angst heerst onder Egyptische christenen
Het was avond en ze marcheerden met tienduizend door de straten van Assiut. De leuzen waren veelzeggend. "Islamitisch. Islamitisch. Ondanks de christenen." Kinderen kalkten op de muren 'Boycot de christenen'. Een volwassene hield toezicht op hun 'werk'.
Assiut ligt vierhonderd kilometer ten zuiden van de Egyptische hoofdstad Caïro. Van de één miljoen inwoners van Assiut is veertig procent christen. De christenen in Egypte zijn kopten. Sinds de val van president Mohammed Morsi op 3 juli hebben islamisten de haatcampagne tegen de kopten opgevoerd. Volgens hen hebben de kopten de hand gehad in Morsi's afzetting door het leger.
'Tawadros is een hond' staat er op een muur in Assiut, in een verwijzing naar de patriarch van de kopten, Tawadros II. Huizen en winkels van christenen, alsmede hun kerken, zijn beklad met grote rode x-vormige kruisen. Zestien maatschappelijke organisaties hebben de nieuwe Egyptische machthebbers inmiddels gevraagd de christenen, die tien procent van de bevolking van Egypte uitmaken, beter te beschermen. "Zij, de islamisten, zullen niet stoppen zolang ze kunnen doen en laten wat ze willen zonder angst of de noodzaak verantwoording af te leggen", aldus Hossam Nabil (38), juwelier in Assiut. "Ze zijn met zovelen en op een dag zullen ze onze winkels vernielen. Ze trekken met hun vinger langs hun keel om te suggereren dat ze ons zullen afslachten. Of ze schreeuwen Morsi's naam in ons gezicht."
Assiut kent een zwak bestuur en het geloof is er sterk. Tegen de kopten gerichte graffiti wordt niet eens meer weggehaald omdat de teksten er binnen de kortste keren toch weer staan. De christenen blijven ondertussen zoveel mogelijk thuis. Degenen die het zich kunnen veroorloven verlaten de stad. Kerken hebben hun dagactiviteiten tot het barre minimum beperkt. "We hebben dit soort vervolging nog nooit meegemaakt. We worden elke dag beledigd", zegt Nevine Kamal (40), apotheker en moeder van twee. "We zijn boos en gefrustreerd, maar we gaan niet uit Assiut weg. Mijn kinderen willen wel weg en geloven mij en mijn man niet dat alles snel beter zal worden. Ik geloof persoonlijk dat uit dit alles iets goeds voortkomt voor onszelf en het land. Wij dachten dat de Moslimbroederschap tachtig jaar zou regeren, maar ze zijn na een jaar weg. Wie had dat gedacht?"
Sinds 3 juli zijn er zeven kopten gedood in Egypte, één in Assiut. Tientallen zijn bij tegen hen gericht geweld gewond geraakt. Deze week bestormde een massa van duizenden mensen woningen en winkels van christenen in Minya. Er vielen achttien gewonden bij het geweld. Aanleiding vormde een ruzie over een liedje dat op de radio te horen was, waarin het leger werd geprezen.
De kopten hielden zich lange tijd buiten de Egyptische politiek. Sinds de volksopstand die oud-president Hosni Mubarak ten val bracht claimen de christenen echter een rol in het landsbestuur. Tawadros II uitte openlijk kritiek op Morsi en riep zijn volgelingen op politiek actief te worden. Veel christenen leven echter op het platteland, waar de meest fanatieke islamisten het voor het zeggen hebben. Gedurende Morsi's presidentschap spraken hardliners in de Moslimbroederschap steeds vaker over de christenen als 'vijanden van de islam'. De kopten werden gewaarschuwd zich goed te realiseren dat ze maar een minderheid vormen in Egypte. "Degenen die ons haten worden misleid", zegt monnik Martyra. "Ik zit hier veilig in het klooster, maar ik maak me grote zorgen, en ik bid voor degenen die buiten deze muren leven en kinderen hebben."
