Paus: lief doen tegen vluchtelingen!

Paus Franciscus heeft maandag op het vluchtelingeneiland Lampedusa fel uitgehaald naar de 'onverschilligheid' waarop veel bootvluchtelingen stuiten die hun leven wagen in de hoop Europa te bereiken. De sociaal bewogen paus koos het eilandje tussen Sicilië en de Afrikaanse kust uit voor zijn eerste herderlijke optreden buiten Rome.

Franciscus' impulsieve beslissing was ingegeven door het bericht, vorige week, van een uitzonderlijk droevig verlopen oversteekpoging die een twaalftal Afrikaanse migranten het leven kostte. Lampedusa timmerde daarop, van wrakhout van vergane vaartuigen van vluchtelingen, vlug een altaar in elkaar en heette de paus welkom.

Die begroette maandag vers aangekomen migranten en droeg op het sportveld van het eiland de mis op. De paus dankte de eilanders voor hun warme onthaal van al die duizenden mensen - jaar op jaar. Hij bad voor de velen die zo'n ontvangst nooit ten deel viel omdat ze Lampedusa niet levend haalden. "Wie huilde er om de mensen die aan boord waren?", vroeg Franciscus. "Voor de jonge moeders met hun baby's op de arm? Voor de mannen die erop uit waren hun gezinnen te onderhouden? We zijn vergeten hoe we moeten huilen."

Het kale, rotsachtige Lampedusa, nauwelijks negen kilometer lang, ligt dichter bij de Noord-Afrikaanse dan de Siciliaanse kust. Dat maakt het de belangrijkste stapsteen voor Afrikaanse migranten die dromen van een beter bestaan in Europa. De eilandbewoners klagen al jaren dat Europa hen voor het gemak maar is vergeten. Ze hebben het gevoel dat ze er, aan de strandjes waar jaarlijks duizenden asielzoekers proberen aan te landen, vrijwel alleen voor staan.

Paus Franciscus stamt zelf uit een familie van migranten. Zijn Italiaanse voorouders emigreerden naar Argentinië. Vluchtelingen hebben altijd een bijzonder plekje in zijn hart gehad. Als aartsbisschop van Buenos Aires hekelde hij al de uitbuiting van immigranten en noemde die niets anders dan 'slavernij'. Wie nalaat de slachtoffers te helpen is medeplichtig, waarschuwde de paus in spe indertijd.

Maandag toonde de paus dat hij zich nog altijd boos maakt over mensensmokkel en uitbuiting. Hij bespeurt de opkomst van een 'verdoving van het hart'. "De cultuur van ons eigen welvaren maakt ons ongevoelig voor de noodkreet van anderen", waarschuwde Franciscus. "Het maakt dat de ander ons niets kan schelen, dat de onverschilligheid mondialiseert."

De paus, die zich anders dan zijn voorgangers in een open auto tussen de gelovigen begaf, heette maandag islamitische migranten met name welkom. Hij wenste hen een goede vastenmaand. De Ramadan begint maandag.

Franciscus wil dat de kerk naar buiten treedt en mensen de helpende hand reikt. Zij is er om de 'einden der aarde' op te zoeken om de uitgerangeerde mensen daar te dienen.