Concurrenten JSF naar de Kamer

De belangrijkste concurrenten van de Joint Strike Fighter (JSF) maken deze week hun opwachting in de Tweede Kamer om hun gevechtsvliegtuigen te promoten. Dat gebeurt op verzoek van een aantal oppositiepartijen, die niet willen dat het kabinet zich blind staart op de JSF als gedoodverfde opvolger van de F-16.

De fabrikanten Saab, Boeing en Dassault Aviation zullen woensdag en donderdag tijdens een presentatie aangeven waarom de luchtmacht ook best uit de voeten kan met hun gevechtsvliegtuigen, respectievelijk de Gripen, Super Hornet en Rafale. Overigens is op verzoek van de VVD ook Lockheed Martin uitgenodigd, de fabrikant van de F-35, zoals de JSF officieel heet.

De presentaties worden gehouden in aanloop naar een debat over de vervanging van de F-16 dat volgende week wordt gehouden. De oppositie wil hiermee voorkomen dat het kabinet zich blind staart op de JSF, licht SP-Kamerlid Jasper van Dijk maandag toe. "Er is nog veel meer in de aanbieding. We vinden het buitengewoon onverstandig als het kabinet blind koerst op de JSF met al zijn gebreken en kostenoverschrijdingen."

Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD) werkt momenteel aan een toekomstvisie voor de krijgsmacht. Op basis daarvan hakt het kabinet de knoop door over de aanschaf van de JSF. Wat Van Dijk betreft is die keuze helder: de regering moet stoppen met de 'vliegende Fyra' die als een molensteen om de nek van de belastingbetaler hangt.

Van Dijk wil tijdens het debat volgende week bereiken dat er een nieuwe kandidatenvergelijking komt. Hij hoopt daarbij de PvdA 'los te weken' van de coalitiepartner VVD. De SP'er wees erop dat de PvdA als oppositiepartij nog tegen de aanschaf van de JSF was. Met een nieuwe kandidatenvergelijking zouden die partij dus goed akkoord kunnen gaan, denkt hij.

Hennis hield een nieuwe vergelijking eerder af, omdat Nederland dat al twee keer heeft gedaan: in 2001 en in 2008. Bij het definitieve besluit over de JSF zal wel een 'acutualisatie' van die vergelijkingen plaatsvinden, zei ze eind februari in de Kamer. Ook benadrukte de bewindsvrouw recent dat de deur van haar departement voor concurrerende fabrikanten open staat.

Het is de vraag of de minister tijdens het debat met toezeggingen zal komen. Alle vragen over de JSF wees Hennis tot nu toe van de hand, omdat zij nog bezig is met het opstellen van de toekomstvisie voor de krijgsmacht. De regeringspartijen VVD en PvdA zijn verdeeld over de kwestie. De VVD wil de JSF aanschaffen, de PvdA niet. Daarom is tijdens de formatie besloten eerst een toekomstvisie op te stellen en daarna een besluit te nemen.

Het besluit moet nog dit jaar worden genomen. Het kabinet heeft al wel twee JSF-testtoestellen besteld, maar die blijven in afwachting van dat besluit voorlopig aan de grond.