Tien miljard euro voor Cyprus
Cyprus krijgt tien miljard euro aan noodleningen van de eurolanden en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Zo moet worden voorkomen dat het land bankroet gaat en de eurocrisis nieuw leven inblaast, melden de autoriteiten zaterdagochtend.
Het reddingspakket gaat gepaard met een eenmalige heffing op het geld dat op alle bankrekeningen in Cyprus staat. Dat is een afwijkende aanpak. Analisten hebben gewaarschuwd dat dit het vertrouwen van investeerders in andere zwakke eurolanden kan schaden en tot bankruns kan leiden, waarbij iedereen massaal zijn geld opneemt uit vrees dat ze het anders niet meer terugzien.
In ruil voor de leningen moet Cyprus zijn tekort terugschroeven, de in problemen geraakte bankensector flink verkleinen, hogere belastingen heffen en staatsactiva privatiseren, zei voorzitter van de Eurogroep en minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) tegen verslaggevers toen na bijna tien uur onderhandelen een akkoord was bereikt. "De steun moet de financiële stabiliteit in Cyprus en in de eurozone als geheel garanderen."
Mensen met minder dan honderdduizend euro op hun Cypriotische bankrekening moeten eenmalig 6,75 procent belasting betalen. Mensen met meer geld verliezen 9,9 procent. De maatregel wordt begin volgende week uitgevoerd en moet 5,8 miljard euro opbrengen, zei Dijsselbloem.
"Als het gaat om de lastenverdeling vonden wij het terecht om hier ook de depositohouders bij te betrekken", zei Dijsselbloem. De 'unieke maatregel' is volgens hem gerechtvaardigd vanwege het buitenmaatse bankenstelsel van Cyprus en omdat de depositohouders ook gebaat zijn bij financiële stabiliteit.
Russische burgers hebben naar schatting minstens twintig miljard euro in Cyprus gestald. Banken nemen al maatregelen om ervoor te zorgen dat klanten hun geld niet snel van de rekening kunnen halen om de belastingmaatregel te ontwijken.
De Cypriotische minister van financiën Michalis Sarris zei dat het niet voor dinsdag mogelijk zal zijn om digitaal geld van de bank te halen. Maandag is een reguliere vrije dag in het land. In ruil voor de eenmalige heffing krijgen klanten een belang in de bank waar ze een rekening hebben, zei Sarris.
Naast Dijsselbloem hebben ook anderen aangegeven dat het om een unieke maatregel voor Cyprus gaat, maar dat werd ook gezegd toen eigenaren van staatsleningen in Griekenland werden gedwongen een verlies te nemen. Analisten waarschuwen dat zulke maatregelen de geloofwaardigheid van de eurozone ondermijnen.
Het risico bestaat dat investeerders hierdoor geen geld meer in zwakkere Europese economieën durven te steken. Ze zouden hun geld dan in stabielere economieën zoals Duitsland stallen. In dat geval wordt de positie van banken in de zuidelijke Europese landen aanzienlijk verzwakt, waardoor zij weer moeten worden gered door hun overheden, die dan weer aankloppen bij de eurozone. Zo zou een vicieuze cirkel kunnen ontstaan. De Europese Centrale Bank (ECB) zegt dat hier geen sprake van is omdat de ECB zelf klaar staat om banken noodkrediet te geven.
Cypriotische politici stemmen naar verwachting in het weekeinde in met de wet die de heffing mogelijk maakt. Vanaf dinsdag wordt het geld dan geïnd.
Het pakket voor Cyprus is aanzienlijk kleiner dan de pakketten voor Griekenland (240 miljard euro) en Ierland (67,5 miljard), maar wordt wel gezien als cruciaal voor de toekomst van de eurozone. Zelfs het failliet van een klein land zou het vertrouwen in de eurozone kunnen ondermijnen.
Om de banken te herkapitaliseren en de overheid overeind te houden was volgens eerste schattingen zeventien miljard euro nodig. De schuldeisers zochten daarom naar alle mogelijke manieren om geld uit Cyprus te halen zonder dat er steun van buitenaf nodig was.
De verliezen worden ook opgelegd aan nieuwe aandeelhouders van de banken. De vennootschapsbelasting wordt verhoogd van tien naar 25 procent, zei Dijsselbloem.
De economie van Cyprus liep geen direct gevaar, maar de Europese Centrale Bank vreesde dat langere onzekerheid over het land het vertrouwen in de eurozone zou schaden en drong aan op een snel akkoord. Parlementen in meerdere eurolanden moeten nog instemmen met de steun. Tegen het einde van deze maand zou alles geregeld moeten zijn. Cyprus heeft ingestemd met een onafhankelijke controle op de banken. Frankrijk, Duitsland en andere landen willen zeker weten dat op Cyprus geen Russisch geld wordt witgewassen.
