Scheepvaartmuseum verwerft zeldzame globe

Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam heeft een zeldzame globe uit 1601 gekocht. De zogenoemde hemelglobe met een diameter van 23 centimeter komt uit een serie waarvan er voor zover bekend slechts vijf van bewaard zijn gebleven. Het is een van de eerste in zijn soort waarop de sterren staan die zichtbaar zijn vanaf het zuidelijk halfrond, meldt het museum dinsdag.

De kleine globe is gemaakt door Jodocus Hondius, een van de belangrijkste globemakers van de Gouden Eeuw. Hondius had zijn informatie van dominee en cartograaf Petrus Plancius. Die had een reeks nieuwe sterren in sterrenbeelden gegroepeerd op basis van informatie van een verkenningsvloot die in 1597 terugkeerde uit Azië. Hondius was de eerste die de sterrenbeelden met namen als Indiaan en Paradijsvogel op een globe graveerde.

Rond 1600 ontstond in Nederland een grote belangstelling voor de wereld buiten Europa. Daarmee explodeerde de vraag naar globes en atlassen, aldus het Scheepvaartmuseum. "Globemakers zoals Hondius en zijn grote concurrent Willem Blaeu wedijverden met elkaar in het maken van steeds grotere en luxueuzere globes met de laatste geografische informatie."

Hemelglobes werden destijds overigens altijd in combinatie met aardglobes gemaakt. Behalve door kooplieden en geleerden werden ze ook gekocht voor schepen, waar ze werden gebruikt voor de navigatie.

Het Scheepvaartmuseum heeft de grootste Nederlandse verzameling globes, vertelt directeur collecties Henk Dessens. De met geld van de Bankgiro Loterij gekochte globe vormt volgens hem een 'unieke aanvulling' op de collectie van het museum. "Met name dankzij het feit dat de globe in heel goede staat verkeert."

De globe is tot en met 7 april te zien in de zaal 'Nieuw in het museum'.


Scheepvaartmuseum verwerft zeldzame globe (Foto: Novum)