'Higgs-Boson wetenschappelijke doorbraak van het jaar'

Het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Science heeft de ontdekking van de Higgs-Boson uitgeroepen tot doorbraak van het Jaar. Het collegiaal getoetste tijdschrift, dat uitgegeven wordt door de non-profitorganisatie AAAS, besloot hiertoe omdat de impact van de ontdekking op de fysicawereld 'onmiskenbaar' is.

De Higgs-Boson, ook wel goddeeltje genoemd, werd reeds 40 jaar geleden verondersteld, maar pas op 4 juli van het afgelopen jaar werd het daadwerkelijk waargenomen. Daardoor kon met zekerheid vastgesteld worden hoe materie z'n massa krijgt. Fysici veronderstellen dat het heelal gevuld is door een zogenaamd 'Higgsveld', dat lijkt op een elektrisch veld. Deeltjes interageren met het Higgsveld om energie te krijgen en, volgens Einstein's bekende massa-energie vergelijking, ook massa.

Correspondent voor Science Adrian Cho legt uit: "Net zoals een elektrsch veld bestaat uit deeltjes genaamd fotonen, zo bestaat het Higgsveld uit Higgs-Bosons die verweven zijn in het vacuüm. Fysici hebben ze nu uit het vacuüm geknald en een kort bestaan gegeven."

De ontdekking van de Higgs-Boson is nummer één op een lijst van tien belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen van dit jaar. Op de lijst stonden ook, in willekeurige volgorde, het revolutionaire landingsgestel van Marsverkenner Curiosity, de ontwikkeling van technologie waarmee machines direct door het brein aangestuurd kunnen worden, en de reconstructie van het genoom van de Denisovamens.

Ook een stukje nationale trots behaalde de lijst: een groep Nederlandse chemisten en fysici ontdekten een belangrijke aanwijzing voor de zeer betwiste Majorana Fermionen, deeltjes die als hun eigen antimaterie dienen en zichzelf opheffen. Deze ontdekking kan grote gevolgen hebben voor met name quantumcomputers.

Het ENCODE project, dat de functionaliteit van het menselijke genoom onderzocht, publiceerde dit jaar in meer dan 30 papers z'n opzienbarende conclusie. Zij ontdekten namelijk dat, zeer tegen de verwachting van de wetenschap in, zo'n 80% van het menselijke genoom wel degelijk functioneel is. Daarmee verdienden ze volgens Science een plekje op de lijst.

Tevens behaalde het gebruik van laserröntgenstralen om eiwitten te analyseren de lijst, alsook een nieuwe en zeer effectieve methode om genen in hogere levensvormen te veranderen of uit te schakelen. Een Chinees onderzoek naar neutrinos haalde de lijst ook. De lijst wordt vervolledigd door de ontdekking dat uit stamcellen levensvatbare eicellen te maken zijn.