Fraude Stapel onopgemerkt door gebrek aan kritiek
De frauderende hoogleraar Diederik Stapel kon jarenlang onopgemerkt zijn gang gaan omdat hij niet werd tegengesproken door collega's. Op de drie universiteiten waar hij actief was ontbrak het aan een kritische wetenschappelijke cultuur. Dat zei Pim Levelt, voorzitter van de commissie-Levelt, woensdag bij de presentatie van het eindrapport over de grote fraudezaak rond Stapel.
De commissie-Levelt nam samen met de commissies-Noort en -Drenth in de afgelopen maanden al het werk van Stapel onder de loep. In totaal is in 55 gevallen sprake van fraude. In nog eens tien andere onderzoeken van Stapel zijn sterke aanwijzingen van fraude gevonden.
Volgens Levelt heeft de wetenschap gefaald. Hij sprak van 'slodderwetenschap'. "Geen wonder dat het zo lang duurde." In totaal zijn zeventig coauteurs bij de zaken betrokken, van wie 32 bij frauduleuze onderzoeken.
Stapel viel in september vorig jaar door de mand toen studenten van de Universiteit van Tilburg de zaak niet vertrouwden en naar de rector magnificus stapten. Die stelde de sociaal-psycholoog vervolgens op non-actief. Daarna stelden ook de andere universiteiten waar Stapel actief was, in Groningen en Amsterdam, een onderzoek in.
Er loopt momenteel nog een onderzoek van de FIOD naar de praktijken van Stapel. Hij heeft mogelijk onderzoeksgeld van de overheid misbruikt. Wanneer dat onderzoek is afgerond, is nog niet duidelijk.
Stapel verontschuldigde zich eenmaal voor het leed dat hij anderen heeft aangedaan. Dat deed hij na de presentatie van een tussenrapport van de commissie-Levelt in oktober vorig jaar. Hij zei destijds spijt te hebben van de fouten die hij heeft gemaakt. Stapel heeft zijn eigen verhaal opgeschreven. Zijn boek moet vrijdag verschijnen.
