Politiek begint aan ongewisse kabinetsformatie
Politiek Den Haag begint donderdag direct met de formatie, na verkiezingen die de VVD vooralsnog 41, en de PvdA 39 zetels hebben opgeleverd. Deze formatie krijgt een ander karakter dan na voorgaande verkiezingen. De koningin heeft geen rol meer, maar hoe het wel moet is nog onduidelijk.
Zeker is wel dat alle fracties donderdag bijeenkomen. Dit zijn de nieuwgekozen Kamerleden, maar ook vertrekkende Kamerleden zijn aanwezig. Kamervoorzitter Gerdi Verbeet zal alle fractievoorzitters bellen. Daarna neemt Mark Rutte als leider van de grootste partij naar verwachting het initiatief.
Pas maandag wordt de officiële uitslag van de verkiezingen bekendgemaakt. Een dag later is het Prinsjesdag, waarbij de Tweede Kamer in de oude samenstelling bijeenkomt. Op woensdag 19 september worden de nieuwe Kamerleden geïnstalleerd.
Vervolgens zal naar verwachting zo snel mogelijk een Kamerdebat volgen, waarin een informateur wordt aangesteld. Dit wordt waarschijnlijk iemand uit de PvdA- of de VVD-hoek. De kans is groot dat VVD en PvdA met elkaar gaan samenwerken, mogelijk aangevuld met kleinere partijen.
De Kamer heeft besloten Beatrix buitenspel te zetten om de procedure meer transparant te maken. Het is echter niet helemaal uitgesloten dat zij alsnog bij de formatie betrokken wordt. Als de Kamer er zelf niet uitkomt staat de fracties niets in de weg om de regie opnieuw bij Beatrix te leggen. PvdA-leider Diederik Samsom heeft al gezegd dat hij een uitnodiging van de koningin niet afslaat.
SGP-leider Kees van der Staaij is niet gelukkig met de nieuwe procedure. "Wie gaat wat doen? De nieuwe Kamer gaat pas een dikke week na de verkiezingen aan de slag, terwijl de koningin al eerder de fractievoorzitters consulteerde en een informateur benoemde. Je gaat dus tijd en verliezen." Hij vreest ook dat de nieuwe werkwijze juist minder transparant is.
D66-Kamerlid Gerard Schouw ziet vooral voordelen. "Een week na de verkiezingen hebben we een eerste debat. Daar moeten twee afspraken worden gemaakt: wat wordt de formatieopdracht en wie wordt de informateur. Ter voorbereiding daarop is het heel logisch dat de fractievoorzitter van de grootste partij een rondje maakt langs de andere fractievoorzitters." Hij vreest niet dat de procedure juist minder doorzichtig wordt.
