Syriërs klagen over opvang in Jordanië
Ze zijn niet langer kwetsbaar voor bomaanslagen, schietpartijen en mortieraanvallen, maar Syrische vluchtelingen in een Jordaans vluchtelingenkamp worden nu bedreigd door andere gevaren: slangen, schorpioenen en stofstormen. Niet echt een verbetering, zeggen sommigen van hen.
'Dodenkamp' staat in het Arabisch op een bord dat aan het witte tentdoek met het blauwe embleem van de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) hangt.
"In Syrië komt de dood snel", zegt een vluchteling die zich Abu Sami noemt. "Maar hier in het Zataari-kamp komen we allemaal langzaam aan ons eind."
De 30-jarige voormalige taxichauffeur uit Daraa, waar de Syrische opstand tegen de regering van president Bashar Assad zeventien maanden geleden begon, protesteert samen met andere vluchtelingen tegen de omstandigheden in het eerste in Jordanië opgerichte vluchtelingenkamp.
Clans en hulpgroepen hebben het afgelopen jaar meer dan 150 duizend Syrische vluchtelingen opgevangen in Jordanië. Inmiddels zitten alle beschikbare woningen in het gebied langs de grens met Syrië overvol, zegt de regering, waardoor op elf kilometer van de grens in allerijl een tentenkamp is opgericht.
De Jordaanse regering wekte maandenlang de indruk geen vluchtelingenkamp te willen oprichten, waarschijnlijk om de regering in Damascus niet voor het hoofd te stoten met beelden van grote stromen Syriërs die het geweld in hun land ontvluchten. Daarnaast zou de vrees bestaan dat Assads troepen hun optreden aan de Jordaanse kant van de grens zouden vervolgen. Zowel Syrische vluchtelingen als de Jordaanse regering denken dat Syrische agenten in Jordanië Syrische oppositieleden en activisten opsporen en intimideren.
Op 29 juli werd dan toch een vluchtelingenkamp opgericht. Op een verlaten woestijnvlakte zitten 3300 Syriërs opeengepakt in de verzengende hitte, die in de nacht plaatsmaakt voor bittere kou. De Jordaanse regering levert voedsel en andere levensmiddelen, terwijl de VN voor tenten, dekens en andere voorraden zorgen.
Bewoners van het kamp klagen dat zij moeite hebben gezond te blijven en zich schoon te houden in de aanhoudende stofwinden, die alles in het kamp bedekken met een laagje fijn roestbruin stof. "Ik hou het niet meer uit en ik ben hier pas drie dagen", zegt de 26-jarige Um Nadia, moeder van twee kinderen en zwanger van de derde. Nadia lijdt aan astma en kreeg in de kliniek in het kamp al intraveneus voeding toegediend. "Hoe moet dat met mijn kinderen? Ze lopen vast bronchitis of een andere ziekte op."
"We zijn blij dat we hier in Jordanië veiligheid hebben gevonden", zegt de 40-jarige Abu Kamal. Met zijn grote gezin heeft hij een 'extreem gevaarlijke' zeventien uur durende voettocht ondernomen van Deir el-Zour in het oosten van Syrië naar het kamp. Zonder de hulp van het Vrije Syrische Leger hadden ze het nooit gehaald, aldus Kamal. "Maar we doodden twee schorpioenen en een slang toen we de tenten in Zataari binnengingen." Deze plek is niet geschikt voor kinderen, stelt hij.
Het gevoel veilig te zijn wordt deels weer teniet gedaan doordat er in het kamp onvoldoende elektriciteit en licht is. Omdat mobiele telefoons vrijwel geen bereik hebben, is het nagenoeg onmogelijk te achterhalen hoe het geliefden elders vergaat.
Voorts zijn er nog de basale klachten, die het moraal eveneens flink kunnen aantasten. Vrijwel iedere dag staat er rijst met een klein stukje vlees op het menu. "We hebben geen groenten en fruit, maar voldoende zand, stof en hitte", zegt een 37-jarige timmerman die zich Abu Khaled noemt. "Het enige wat we nog nodig hebben zijn gaten voor een graf."
Ook over de medewerkers van het kamp regent het klachten. Ze maken misbruik van de situatie waarin de vluchtelingen zich bevinden, zeggen kampbewoners. "Ze vertelden ons dat als we niet terugkeren naar onze tenten en het protest beëindigen, ze ons overdragen aan het Syrische veiligheidsapparaat", zegt een vluchteling die zich Abu Ahmed noemt.
De Jordaanse autoriteiten weigeren op de klachten te reageren. Een woordvoerder van de UNHCR erkende dat de omstandigheden in het kamp niet ideaal zijn, maar beloofde dat er gewerkt wordt aan verbeteringen. Er zijn plannen om het kamp uit te breiden totdat er 115 duizend vluchtelingen kunnen worden opgevangen.
Syriërs klagen over opvang in Jordanië (Foto: Novum)
