'Mens is van nature milieuonvriendelijk'

Het romantische beeld dat onze voorouders in harmonie met de natuur leefden klopt niet. Dat concluderen onderzoekers van de Vrije Universiteit in Amsterdam en de Universiteit van Minnesota in onlangs verschenen onderzoek. Het milieugedrag van mensen kan volgens hen het best worden veranderd door in te spelen op oerdriften in plaats van ertegenin te gaan.

De neiging om hulpbronnen uit te putten en het milieu te vervuilen zit volgens het onderzoek in de natuur van de mens. Prehistorische jagers en verzamelaars trokken bijvoorbeeld gewoon verder als hun afval zich opstapelde.

Volgens de wetenschappers liggen vijf oerdriften aan het menselijke gedrag ten grondslag: de voorkeur voor eigenbelang, de drang naar status, de neiging om anderen te imiteren, de aanleg voor kortzichtigheid, en de tendens om ongrijpbare problemen zoals klimaatverandering te negeren.

Op deze oerdriften zou moeten worden ingespeeld om het gedrag van mensen te veranderen, betoogt de Amsterdamse hoogleraar sociale psychologie Mark van Vugt. Zo zouden overheden en organisaties kunnen inspelen op het statusinstinct door een lijst van minst of juist meest milieuvriendelijke mensen en bedrijven te publiceren.

Ook zou mensen getoond moeten worden wat hun gedrag betekent voor hun directe leefomgeving. "De wetenschappelijke kennis hierover zou beter benut kunnen worden", aldus Van Vugt.