Hollande en Sarkozy hervatten campagnes

De na de eerste verkiezingsronde overgebleven kandidaten François Hollande en Nicolas Sarkozy hebben hun campagne voor het Franse presidentschap maandag hervat. Oppositiekandidaat Hollande behaalde zondag meer stemmen dan Sarkozy en volgens de jongste peilingen zal hij de zittende president in de tweede ronde op 6 mei weer verslaan. Zijn verkiezing kan het politieke en economische landschap in Europa veranderen in een tijd waarin de eurozone een duidelijke richting zoekt om uit de schuldencrisis te geraken.

Hollande won de eerste stemronde met 28,6 procent van de stemmen, tegen 27,2 procent voor Sarkozy. Marine Le Pen werd verrassend derde met 17,9 procent, het beste resultaat ooit voor het Front National van haar vader Jean-Marie Le Pen. De zeer linkse kandidaat Jean-Luc Mélenchon behaalde 11,1 procent en de gematigde François Bayrou 9,1 procent. Vijf overige kandidaten kregen minimale steun. De opkomst bij de verkiezingen was hoog, ruim tachtig procent.

Politieke analisten zien de grote steun voor Le Pen als de grootste verrassing van de eerste ronde. "De kracht van populistisch extreem rechts toont dat er in heel Europa een toename van populisme is als gevolg van de economische crisis, die des te opvallender is doordat jongeren kiezen voor extreem rechts", aldus politiek analist Dominique Moisi.

Hollande (57), riep zichzelf zondagavond uit tot 'kandidaat van alle krachten die een nieuwe bladzijde willen opslaan'. Hij beloofde de staatsschuld terug te dringen, maar ook de groei te stimuleren en de Fransen te herenigen. Sarkozy zei de zorgen van de kiezers over banen en immigratie te onderkennen en 'de zorg van onze landgenoten om hun manier van leven te bewaren'. Hij zei ook de kiezers van het Front Nationaal te respecteren, omdat zij een keuze hebben gemaakt. "Het is een stem van lijden, een stem van crisis. Waarom hen beledigen? Ik zeg hun, ik heb u gehoord."

Damien Philippot van onderzoeksbureau IFOP zei dat Hollande blij moet zijn met de uitslag, omdat Sarkozy er op uit was hem te verslaan. "Dat wordt voor Sarkozy nu erg moeilijk. Als je de uitslagen bekijkt, is het duidelijk een afstraffing voor Nicolas Sarkozy." Sarkozy, die de eerste president sinds Valéry Giscard d'Estaing in 1981 kan worden die na één termijn wordt weggestemd, heeft gezegd dat hij uit de politiek stapt als hij verliest.

Le Pen heeft aangegeven dat zij haar kiezers geen stemadvies zal geven voor de tweede ronde. Zij zei vorige week dat ze het al als een overwinning zou beschouwen als ze het resultaat van haar vader, die in 2002 in de eerste ronde 16,8 procent behaalde en daardoor de tweede ronde bereikte, zou evenaren.

De strijd om het Franse presidentschap kan gevolgen hebben voor de rest van de Europese Unie. Frankrijk is na Duitsland de grootste economie in de eurozone. Sarkozy vormde samen met de Duitse bondskanselier Angela Merkel een tandem, door sommigen 'Merkozy' genoemd, die aandrong op begrotingsdiscipline en bezuinigingen. Hollande wil echter dat er ook aandacht is voor economische groei en niet voor bezuinigingen. Verder wil hij een belasting van 75 procent voor zeer rijken invoeren.

De Duitse regeringswoordvoerder Georg Streiter zei maandag dat Merkel 'president Sarkozy blijft steunen'. Maar hij voegde eraan toe dat de bondskanselier 'met iedere gekozen Franse president uitstekend zal samenwerken'.

Sarkozy heeft laten weten dat hij voor de tweede ronde op 6 mei drie keer met Hollande in debat wil, over de economie, de samenleving en internationale aangelegenheden. Maar Hollande vindt één debat, zoals eerder afgesproken, voldoende. "Sarkozy wil de regels veranderen omdat hij in een lastig parket verkeert. Maar je kunt de regels niet zo maar veranderen. Als je een slechte leerling bent en slechte cijfers haalt, kun je niet om andere leraren vragen."