Geruchten over machtsstrijd China houden aan
Chinese regeringsleiders willen dat de val van Bo Xilai, de voormalige partijchef in de stad Chongqing, wordt gezienals een stap in de strijd tegen corruptie, niet als een machtsstrijd binnen de Communistische Partij. Dat plan lijkt echter niet te slagen. Er bestaan vermoedens dat er een onderzoek is ingesteld naar Zhou Yongkang, de Chinese minister van openbare veiligheid. Dit heeft de geruchten gevoed dat er aan de top wel degelijk een machtsstrijd gaande is.
China staat aan de vooravond van een grote machtswisseling die eens in de tien jaar plaatsheeft. Binnen de partij lijkt grote verdeeldheid te heersen, maar vanwege het gesloten politieke systeem in China wil niemand veel zeggen. De geruchtenmachine draait dan ook op volle toeren. Chinese websites in het buitenland en politieke insiders hebben al gezegd dat Zhou, een van de negen leden van de Permanente Commissie van het Politburo, onder vuur ligt en mogelijk zelfs van het toneel verdwijnt. "De machtsstrijd wordt intern steeds feller en, als het waar is, is het ontslag van Zhou erg schadelijk (voor het aanzien van de regering, red.)", aldus Li Fan, een politiek analist in Beijing.
De 72-jarige Zhou ging naar verluidt als enige in tegen het besluit om Bo uit zijn functie te ontheffen. Met deze stap tekende hij feitelijk zijn politieke doodvonnis. Sinds de val van Bo heeft Zhou meermaals kritiek op zichzelf geleverd bij de Chinese president Hu Jintao en voormalige regeringsleider Jiang Zemin, aldus een website van Chinese dissidenten Boxun.com. Desondanks is er naar verluidt nu een geheim onderzoek tegen Zhou ingesteld.
Watson Meng, de manager van Boxun, zei dat de uitslag van het onderzoek afhangt van de houding van Zhou. De beslissing wordt vermoedelijk al de komende dagen genomen. Een advocaat in Beijing, die anoniem wilde blijven, verklaarde van zijn bronnen soortgelijke informatie te hebben gekregen.
Waar Zhou precies van verdacht wordt, is niet duidelijk, maar er wordt gespeculeerd over corruptie en over plannen die hij samen met Bo zou hebben gesmeed om de laatste in de politieke top van China te krijgen. Vooralsnog treedt Zhou nog steeds op de voorgrond. Dinsdag ontving hij Cubaanse gasten en de ontmoeting werd live uitgezonden op de staatstelevisie. Ook werd er een bericht aan gewijd in de partijkrant.
De vriendschap tussen Bo en Zhou stamt al uit de jaren negentig toen beiden in de noordoostelijke provincie Liaoning werkten. De nauwe banden werden onderstreept door de steun die Zhou gaf aan het beleid van Bo als partijchef in Chongqing. In 2010 prees Zhou het omstreden besluit om advocaat Li Zhuang op te sluiten. De advocaat zou een bendeleider hebben aangezet tot liegen over marteling door de politie. Zhou schaarde zich kortgeleden opnieuw achter Bo, terwijl op hetzelfde moment de donkere wolken zich al boven de partijchef samenpakten. Bo beloofde vervolgens 'serieus na te denken over de belangrijke richtlijnen' van Zhou. Een week later was Bo vertrokken. Hij kreeg zijn ontslag als partijchef in Chongqing aangezegd, nadat hij door premier Wen Jiabao op de nationale televisie was uitgefoeterd.
Het vertrek van Bo heeft het cynisme onder de gewone Chinezen gevoed en leidde tot een stroom aan geruchten en speculaties, veelal via internet, over een politieke machtsstrijd en zelfs over mogelijke staatsgrepen. Een eventueel vertrek van Zhou zou deze geruchten alleen maar versterken, aldus Joseph Cheng, voorzitter van een onderzoekscentrum in Hong Kong. "Het verdiept de perceptie dat alle partijkaders corrupt zijn en alle corruptieonderzoeken een politieke lading hebben", zei Cheng. Hij verwacht dat Hu ervoor zal kiezen het conflict uit de weg te gaan en Zhou simpelweg met pensioen stuurt.
