OM vindt sporen dossiers misbruik geestelijken
Het Openbaar Ministerie is bij nader onderzoek naar misbruik in de katholieke kerk gestuit op sporen van tientallen zedenzaken tegen geestelijken in de jaren vijftig en zestig. Dat maakte Han Moraal van het College van procureurs-generaal woensdag bekend tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer over castraties binnen katholieke instellingen. Het parlement wil nader onderzoek naar de archieven van het OM.
Strafdossiers zijn niet meer te vinden, maar het OM stuitte afgelopen maandag op een correspondentiearchief van een toenmalige procureur-generaal uit Den Bosch. Daarin wordt melding gemaakt van 54 dossiers die betrekking hebben op zedenzaken tegen geestelijken. In 22 zaken heeft dit geleid tot een veroordeling. In nog eens achttien zaken is vervolging ingesteld, maar onduidelijk is met welk resultaat. Dat wordt nog uitgezocht.
Moraal maakte verder bekend dat het OM jarenlang onderzoek heeft gedaan naar misbruik in de katholieke instelling Harreveld. Dat blijkt uit een archief dat eigenlijk vernietigd had moeten zijn, maar volgens Moraal bewaard is gebleven vanwege het 'historische belang'. Hij sprak van een 'toevalstreffer'.
Uit deze informatie blijkt dat de Rijksrecherche verschillende onderzoeken heeft uitgevoerd naar ontucht binnen Harreveld, waarbij negentien geestelijken zouden zijn betrokken. Dat heeft geleid tot zes veroordelingen. Over gedwongen castraties van jongeren die in Harreveld verbleven en waarover NRC Handelsblad eerder berichtte, heeft het OM niets kunnen vinden.
Het OM heeft ook nader onderzoek verricht naar de vele overlijdensgevallen van minderjarige jongens met een verstandelijke beperking in een instelling in Heel. Dat onderzoek is nog niet klaar. Wel is één geval van ontucht gevonden, wat ook heeft geleid tot een veroordeling. Ook in Heel is er 'geen enkel woord over castraties' gevonden, aldus Moraal.
Het nadere speurwerk van het OM maakt duidelijk dat justitie in de jaren vijftig en zestig stevig heeft opgetreden. "Er werd gewoon tot vervolging overgegaan." Ook is er 'op geen enkele wijze' sprake van een 'speciale behandeling' van zedenzaken tegen geestelijken. "De informatie duidt niet op het bestaan van speciale afspraken met de rooms-katholieke kerk over afzien van vervolging of het in de doofpot stoppen van zaken."
Moraal verwacht niet dat hij nu nog meer informatie boven tafel kan krijgen. Het OM deed eerder onderzoek naar strafzaken over misbruik in de katholieke kerk, maar dat was beperkt tot de jaren tussen 1980 en 2010. Reden daarvoor is dat voor 1980 geen strafdossiers meer te vinden zijn. Dat toch nadere informatie is gekregen, is te danken aan toevalstreffers, stelde hij.
De Tweede Kamer is er niet helemaal gerust op. VVD, CDA en PVV dringen aan op nader wetenschappelijk onderzoek naar de dossiers van het OM. Madeleine van Toorenburg (CDA) schrok van het feit dat bij een beetje doorgraven toch nog nieuwe informatie boven water komt. Ook Khadija Arib (PvdA) vroeg waarom het OM dit niet meteen heeft onderzocht. "Hier ben ik heel verbaasd over."
Het parlement stuurt ook aan op nader historisch onderzoek naar castraties en de behandelmethodes in psychiatrische instellingen in de jaren vijftig en zestig.
