Bavianen kunnen woorden herkennen
Baviaan Dan zit achter een computer. Op het scherm verschijnen de letters BRRU. Met een snelle tik op een blauwe knop laat de primaat weten dat dit geen bestaand woord is. De volgende letterreeks verschijnt: ITCS. Ook ditmaal heeft Dan het bij het juiste eind: dit is geen woord. Als laatste reeks verschijnt KITE (Engels voor vlieger, red.). De baviaan wacht even en tikt dan op een groene knop waarmee hij aangeeft dat dit wel een bestaand woord is.
Met de proef heeft Dan een vaardigheid laten zien die wetenschappers omschrijven als een rudimentaire vorm van lezen. Als beloning voor zijn prestatie wordt Dan getrakteerd op een snoepje van gedroogde tarwe.
Dan neemt deel aan een onderzoek waaruit is gebleken dat bavianen in staat zijn een eerste stap richting lezen te zetten. Ze hebben de vaardigheid om terugkerende patronen te herkennen en te bepalen welke vierlettercombinaties woorden zijn en welke niet. In een test met driehonderdduizend vierlettercombinaties wisten de zes bavianen die aan het onderzoek deelnemen in 75 procent van de gevallen te bepalen of een combinatie al dan niet een bestaand woord is.
Het belangrijkste is dat de dieren niet alleen door 'trial and error' leerden om woorden te herkennen, maar ook dat ze in de gaten kregen welke letters vaak samen voorkomen, zoals SH in tegenstelling tot FX. Wanneer de dieren een nieuw woord werd voorgelegd waren ze steeds beter in staat te bepalen of het om een woord ging of niet.
Bavianen en andere apen hebben de hersencapaciteit om patronen en objecten te herkennen en wat zij doen is vermoedelijk vergelijkbaar met wat mensen doen als ze leren lezen. Het is echter niet zo dat apen echt kunnen lezen. Ze begrijpen niet wat de woorden betekenen en breken de woorden slechts in stukjes, aldus Jonathan Grainger, een cognitief-psycholoog aan de universiteit van Aix-Marseille in Frankrijk.
Uit de studie blijkt dat niet-menselijke primaten wel eens slimmer kunnen zijn dan we denken. "Ze hebben uitzonderlijke cognitieve vaardigheden laten zien", aldus een van de auteurs van de studie, Joel Fagot.
