Verdachte met buitenlands uiterlijk vaker in cel
Verdachten met een 'buitenlands uiterlijk' die de taal niet spreken worden vaker veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf dan verdachten die er Nederlands uitzien en wel de taal spreken. Dat blijkt uit onderzoek waarover het Nederlands Juristenblad (NJB) deze week publiceert. De PvdA eist opheldering.
Voor wie een exotisch uiterlijk heeft en de taal niet machtig is, zou de kans om achter de tralies te verdwijnen twintig keer hoger liggen. Verdachten met een buitenlands uiterlijk die wel de taal spreken hebben vijf keer zoveel kans om veroordeeld te worden, valt te lezen in het artikel dat het NJB online heeft gezet.
De onderzoekers kwamen tot hun bevindingen op basis van 'directe observaties' tijdens zittingen van de politierechter. Zij komen met een aantal verklaringen voor de verschillen. Zo kan het gebruik van 'stereotyperingen' door rechters om het gevaar van de dader in te schatten een rol spelen. Ook kan het niet spreken van de taal 'het direct uitdrukken van emoties en gevoelens belemmeren'.
Een praktische reden zou ook de oorzaak kunnen zijn. "Indien verdachten de Nederlandse taal niet beheersen, zal een rechter wellicht geen taakstraf willen opleggen vanwege de problemen die bij de tenuitvoerlegging daarvan kunnen ontstaan door het niet beheersen van het Nederlands", schrijven de onderzoekers.
Voorzitter van de Raad voor de rechtspraak Erik van den Emster reageert verbaasd op het onderzoek. "Als ik zie welke inspanningen er worden verricht om de rechtseenheid te vergroten, ben ik verrast door de uitkomsten van het onderzoek. We zullen dit zeker nader bestuderen." Hij benadrukt dat rechters er veel aan gelegen is om gelijke gevallen 'zo veel mogelijk gelijk te behandelen'.
PvdA-Kamerlid en oud-rechter Jeroen Recourt heeft in schriftelijke vragen opheldering gevraagd aan minster van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten (VVD). Recourt wil weten of de bewindsman de conclusies deelt. Is dat het geval, dan wil de PvdA'er weten wat Opstelten gaat doen om ervoor te zorgen dat rechters het uiterlijk van verdachten niet meer meewegen bij het opleggen van een straf.
