'JSF lijdt aan imagoschade'
De beoogd opvolger van de F-16, de Joint Strike Fighter (JSF), kampt met een imagoprobleem. Dat zei minister van Defensie Hans Hillen (CDA) dinsdag tijdens een debat in de Tweede Kamer over de technische mankementen van het gevechtsvliegtuig. De JSF is volgens Hillen echter nog steeds de moeite waard. "Dat project staat als een huis."
Hillen maakte een vergelijking met de introductie van de Mercedes A-klasse, die aanvankelijk de elandproef niet doorstond. Hoewel het later een prima auto bleek, bleef het imago van onveiligheid aan de A-klasse kleven. "Het is moeilijk om daarover heen te komen", zei de minister. Voor de problemen met de F-35, zoals de JSF officieel heet, geldt hetzelfde. "De JSF heeft daardoor een minder imago gekregen dan het eigenlijk verdient."
Eind vorig jaar werd bekend dat de VS de productie van de JSF wil vertragen, omdat tijdens testen scheurtjes en andere zwakke plekken werden gesignaleerd. Dat leidt tot hoge kosten, verklaarde de admiraal die het JSF-programma leidt. Die kosten 'zuigen de wind uit je longen', zei hij.
De problemen vormden reden voor de oppositiepartijen GroenLinks, PvdA en SP om er bij het kabinet opnieuw op aan te dringen om de stekker uit het project te trekken. De gedoogcoalitie van VVD, CDA en PVV liet weten het debat overbodig te vinden. De partijen wezen erop dat nog geen besluit is genomen over de aanschaf van de JSF, dat valt pas tijdens de volgende kabinetsperiode. Tot nu toe zijn alleen twee testtoestellen aangeschaft.
Volgens Hillen is 'overoptimisme' de grootste fout van Lockheed Martin geweest. De fabrikant dacht het nieuwe vliegtuig tegelijkertijd te kunnen ontwerpen en produceren. Praktijktesten brengen echter fouten aan het licht die op de virtuele tekentafels niet eerder werden gezien. Daarom is nu besloten om eerst goed te gaan testen, wat zorgt voor vertraging.
Niettemin is de JSF nog steeds het beste toestel dat op de markt gaat komen, stelde hij. "Ik ga dat toestel niet heilig verklaren", zei de minister, maar hij riep de Kamer wel op om geen besluiten te nemen op basis van 'de stand van vandaag' en de technische gebreken die nu opduiken. De zware testen zijn juist bedoeld om die aan het licht te brengen.
Per saldo zou de balans nog steeds positief uitvallen voor Nederland. De prijsstijgingen voor de testtoestellen is nog steeds 'gematigd' en als daarbij de voordelen voor het bedrijfsleven worden opgeteld, dan kan het toestel de toets der kritiek 'zeker doorstaan', aldus Hillen.
