'Media zorgden voor succes Pim Fortuyn'
Niet zijn uitzonderlijke charisma, maar de aandacht in de media zorgden voor de stormachtige opmars van Pim Fortuyn. Dat zegt socioloog Jasper Muis in een proefschrift over Fortuyn, waarop hij deze week promoveert aan de Vrije Universiteit.
Muis analyseerde voor zijn onderzoek de mediaberichtgeving en opiniepeilingen van de in 2002 vermoorde politicus. Daaruit blijkt dat de reacties in de media van politici, journalisten en opiniemakers op Fortuyn ervoor zorgden dat de politieke verhoudingen 'uit balans raakten'. Niet zijn charisma, dat doorgaans aan de basis ligt van succesvolle 'populistische partijleiders'.
De gunstige peilingen zorgden ervoor dat de voorman van de LPF meer publiciteit kreeg, betoogt Muis. "Meer media-aandacht leidde er weer toe dat hij zijn populariteit bij de kiezers verder vergrootte. Zulk kuddegedrag veroorzaakt een zichzelf versterkend sneeuwbaleffect", aldus de promovendus.
Inhoudelijk gezien was Fortuyn een 'doorsnee partijleider', die net als de meeste gevestigde politici zijn standpunten niet voortdurend aanpaste onder invloed van de peilingen of berichtgeving in de media. Deze ideologische vasthoudendheid van de politici verklaart waarom het electorale 'gat in de markt' waarin Fortuyn sprong lange tijd werd genegeerd, aldus Muis.
Volgens de onderzoeker zou elke nieuwe politicus die in 2002 het toneel zou hebben bestreden bij een 'Fortuynistisch programma' zijn uitgekomen. Daarvan getuigt ook de 'nieuwkomer' PVV. De inhoudelijke succesformule van Wilders lijkt volgens Muis net als bij Fortuyn te bestaan uit een 'innovatieve combinatie' van een harde toon bij immigratie- en integratiekwesties en meer 'linkse' standpunten bij sociaaleconomische standpunten.
