Viering Turks-Nederlands jubileum kost twee miljoen

Voor de viering van vierhonderd jaar diplomatieke betrekkingen met Turkije is ruim twee miljoen euro gereserveerd. Dat heeft minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal (VVD) vrijdag geantwoord op vragen van de PVV. De Nederlandse gezant Cornelis Haga bood zijn geloofsbrieven in 1612 aan de Ottomaanse sultan aan.

Partijleider Geert Wilders en zijn fractiegenoot Wim Kortenoeven vinden dat het geen pas geeft feest te vieren met een regime 'dat journalisten muilkorft, oppakt en detineert en dat Allah-onvriendelijke cartoonisten bedreigt met lange gevangenisstraffen'.

Het kabinet is bezorgd over de manier waarop Turkije met kritische journalisten omgaat, schrijft Rosenthal, die aangeeft dat het land niet aan de Kopenhagen-criteria voldoet op het gebied van persvrijheid. Het uitgangspunt van het Nederlandse beleid is dat alle verdachten in Turkije op een eerlijke en onafhankelijke rechtsgang moeten kunnen rekenen.

De minister vindt dat Turkije verder zou moeten democratiseren, maar geeft aan dat de viering van vierhonderd jaar diplomatieke betrekkingen 'de zeer diverse betrekkingen tussen Nederland en Turkije bestendigt en op deze manier de democratische hervormingen in Turkije versterkt'. Het kabinet zegt veel waarde aan een succesvolle viering te hechten.

Rosenthal schrijft verder dat Turkije een belangrijke handelspartner is van Nederland, een NAVO-bondgenoot en een kandidaatlidstaat van de Europese Unie. Ook wijst hij op de intensieve maatschappelijke betrekkingen, mede vanwege de 380 duizend Nederlanders van Turkse afkomst, en de 'belangrijke' rol van Turkije in de transitie van een aantal Arabische landen.

Wilders schreef in november in een opiniestuk in de Volkskrant dat Nederland de viering zou moeten afgelasten. De PVV-leider vindt dat president Abdullah Gül niet welkom is voor een staatsbezoek. "Er is niets te vieren. Het islamitische regime van Gül en zijn partijgenoot, de Turkse premier Erdogan, is geen waarachtige vriend van het Westen en dus ook niet van Nederland." Het kabinet gaf direct aan dat de viering gewoon doorgaat.

Turkije valt volgens Wilders buiten de Europese waardengemeenschap en het regime van Gül en Erdogan zouden drukdoende zijn 'het seculiere Turkse staatsbestel om zeep te helpen en Turkije te herislamiseren'. Het kabinet stelt echter dat de viering de blik 'nadrukkelijk' op de toekomst richt en de bilaterale betrekkingen een impuls beoogt te geven.

De talrijke activiteiten rond de viering vinden grotendeels plaats tussen maart en oktober. Bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken zijn een speciale vertegenwoordiger en een projectgroep aangesteld die zich met de viering bezighouden. Het accent ligt vooral op samenwerking en uitwisseling. Ook de jeugd speelt een belangrijke rol. Verder is een fonds opgericht voor kleine projecten, dat wordt beheerd door het Turkije Instituut in Nederland.