SCP: onderwijsbeleid deugde niet

De overheid is de afgelopen twintig jaar tekortgeschoten in haar verantwoordelijkheid voor een goed functionerend onderwijsbestel. Dat staat in een woensdag verschenen rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).

Het onderwijsstelsel veranderde in de jaren tachtig en negentig grondig. Scholen, instellingen en opleidingen werden in vier sectoren ondergebracht: primair onderwijs, voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en volwasseneneducatie, en hoger onderwijs. Het beleid is zich steeds meer gaan richten op deze vier sectoren. Dat is ten koste gegaan van de samenhang, zegt het SCP.

De focus op de sectoren heeft gezorgd voor aansluitingsproblemen en het doorschuiven van verantwoordelijkheden. Zo speelt het probleem dat steeds meer vmbo-leerlingen zonder diploma doorstromen naar het mbo, met het risico dat ze zonder diploma van school gaan.

Het onderwijsbeleid is volgens het SCP ook weinig consistent geweest. Zo bood de overheid eerst veel ruimte aan scholen, en werd deze onafhankelijkheid later weer beperkt. Ook de prioriteit veranderde steeds: van efficiëntie naar toegankelijkheid en vervolgens naar kwaliteit.

Het beleid leidde soms nergens toe of de effecten werkten zelfs averechts. Zo wilde de overheid een latere selectie van leerlingen en een latere studie- en beroepskeuze, maar is het selectiemoment steeds vroeger komen te liggen.

Verder zijn de invloeden van nieuwe spelers in het onderwijsstelsel zoals de sectorraden en de landelijke organisaties van werkgevers toegenomen. De onderwijsvakbonden en de besturenorganisaties zagen hun invloed juist afnemen, zegt het SCP.