Zorguitgaven blijven komende decennia stijgen

De uitgaven in de gezondheidszorg nemen ook de komende decennia sterk toe. Dat heeft positieve effecten op de kwaliteit van de zorg en de levensverwachting van Nederland, maar negatieve gevolgen voor de portemonnee. Dat concludeert het Centraal Plan Bureau (CPB) in een dinsdag verschenen rapport.

De zorguitgaven zijn sinds 1972 onafgebroken gestegen, van 8 procent van het bruto binnenlands product toen naar 13 procent nu. De onderzoekers van het CPB voorspellen dat dit in 2040 is opgelopen tot tussen de 19 en 31 procent. Dit komt naast de vergrijzing ook doordat iedereen steeds betere en duurdere zorg afneemt.

Positief gevolg hiervan is dat de levensverwachting van een Nederlander in het meeste gunstige scenario oploopt tot 89 jaar. Nu ligt dat voor mannen op 78,8 jaar en voor vrouwen op 82,7 jaar. Door een goede gezondheid zijn mensen daarnaast beter in staat een opleiding te volgen, te werken en dus een inkomen te verdienen. "Daarvan profiteert de maatschappij als geheel", schrijft het CPB.

Zorg is echter niet gratis. Momenteel worden de zorgkosten voor het grootste deel collectief georganiseerd en betaald. Hierdoor draagt een modaal gezin bijna een kwart van zijn inkomen af aan zorgpremies. Dit kan in 2014 oplopen tot tussen de 30 en 45 procent van de inkomsten. Dat kan de solidariteit in de zorg - tussen jong en oud en arm en rijk - op termijn onder druk zetten, stellen de onderzoekers.

De beleidsmakers worden hierdoor volgens het CPB onder druk gezet om keuzes te maken over de omvang en de financiering van de zorg. Een vraag is bijvoorbeeld of de hogere zorgkosten bij de overheid of bij de burgers moeten komen te liggen. Ook een dilemma is hoe de zorgvraag af te remmen. Dat kan door bijvoorbeeld door het basispakket te beperken of door het eigen risico te verhogen.

Kiest de overheid ervoor om de premies en belastingen te verhogen, dan is het negatieve gevolg daarvan dat werken onaantrekkelijker wordt. "Hoe deze keuzes ook uitvallen, makkelijke uitwegen zijn er niet", stellen de onderzoekers.


Zorguitgaven blijven komende decennia stijgen (Foto: Novum)