Amnesty maant rebellen Libië

Amnesty International beschuldigt de anti-Gadhafi-strijders in Libië van marteling en moord. Hun misdaden vallen in het niet bij die van het kamp van Gadhafi, maar ze zijn niet onbeduidend. 'Leden en aanhangers van de oppositie (...) hebben zich eveneens schuldig gemaakt aan schendingen van de mensenrechten, in sommige gevallen oorlogsmisdaden, zij het op kleinere schaal', aldus Amnesty, dat zich baseert op drie maanden onderzoek.

Aanhangers van de oppositie hebben tussen april en begin juli 'op onwettige wijze' meer dan twaalf aanhangers van Gadhafi of leden van diens veiligheidstroepen vermoord. En kort na de verovering van het oosten van Libië werden tientallen gevangengenomen soldaten of veronderstelde huurlingen van Gadhafi door woedende menigtes 'doodgeschoten, opgehangen of anderszins gelyncht', zonder dat mensen daarvoor gestraft zijn.

Mohammed al-Alagi, minister van justitie in het overgangsbewind, zei in een reactie dat de misdragingen van rebellen niet als oorlogsmisdaden mogen worden bestempeld. "Het zijn geen militairen, maar gewone mensen", zei Al-Alagi.

Volgens Amnesty hebben beide kampen racisme en vreemdelingenhaat aangewakkerd, waardoor zwarte Afrikanen steeds vaker door gewone Libiërs belaagd, beroofd en mishandeld worden. In februari ging het gerucht dat Gadhafi zwarte Afrikanen als huurlingen inzette en de Nationale Overgangsraad heeft naar de mening van Nicolas Beger, directeur van het Amnesty-kantoor bij de Europese instellingen, te weinig gedaan om dat te ontzenuwen. Hierdoor lopen zwarten gevaar 'op weg naar hun werk of huis op straat te worden gemarteld en vermoord, of ze nu wel of niet bij de troepen van Gadhafi betrokken waren'.

Beger zegt dat mishandelingen onder het nieuwe regime doorgaan. 'Wij hebben met bewakers gesproken die toegeven dat ze geweld gebruiken' om mensen te dwingen te bekennen of te vertellen waar hun wapens verborgen zijn. "Dit moet echt worden beteugeld", zei Beger.

Amnesty somt in het rapport ook een lange lijst misdaden op waaraan Gadhafi-getrouwen zich schuldig hebben gemaakt. Ze vermoordden of verwondden tientallen ongewapende betogers, lieten critici verdwijnen, zetten illegale clusterbommen in, beschoten woonwijken met artillerie, mortieren en raketten en voerden buitengerechtelijke executies uit. Sommige van die misdaden waren mogelijk misdaden tegen de menselijkheid, zegt Amnesty.