Zijlstra sceptisch over mega-universiteit

Staatssecretaris van Onderwijs Halbe Zijlstra (VVD) is sceptisch over een fusie tussen de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam. Alleen als hij ervan overtuigd is dat het de kwaliteit ten goede komt, valt er met hem over te praten. De instellingen kondigden maandag vergaande samenwerkingsplannen aan.

Zijlstra deed zijn uitspraken bij de traditionele opening van het academisch jaar aan de Universiteit van Amsterdam. "Fusies bleken in het verleden niet altijd de meerwaarde te bieden die men ervan verwachtte", waarschuwde de bewindsman. Hij verwees naar het hbo, waar fusies niet meer dan een grotere organisatie opleverden. "Fuseren zonder keuzes te maken: daar wordt het onderwijs niet beter van."

Veertig kilometer verderop ontvouwde de rector magnificus van de Universiteit Leiden, Paul van der Heijden, ongeveer tegelijkertijd de plannen voor vergaande samenwerking van de drie Zuid-Hollandse universiteiten aan. "Samenwerking van de drie universiteiten kan ons meer helpen dan het tegendeel." Een fusie, de meest vergaande vorm, sloot hij daarbij niet uit. De fusieplannen van de universiteiten lekten overigens in juli al uit.

Van der Heijden benadrukte dat de plannen van de drie universiteiten tot stand zijn gekomen in een context waarbij opeenvolgende regeringen, inclusief de huidige, geen extra geld beschikbaar stellen om de Nederlandse kennissector aansluiting te laten houden bij die in andere landen.

De bewindsman ziet ondertussen liever dat instellingen voor hoger onderwijs op andere manieren samenwerken dan door een fusie. Hij prijst daarbij de aanpak van de UvA en de Vrije Universiteit in dezelfde stad. Als voorbeeld noemde hij de plannen voor een gezamenlijk Amsterdam University College en Amsterdam Graduate School of Science.

De deur voor fusiewilligen zit niet helemaal potdicht. De bewijslast ligt echter bij de universiteiten. Bovendien is voor een bestuurlijke fusie een wetswijziging nodig. Daarvan is men zich ook in Leiden bewust. "Heel Nederland denkt dan met ons mee", aldus de rector magnificus.