'Lucht grote steden niet schoon genoeg'

De lucht in de vier grote steden wordt niet snel genoeg schoner. Zonder aanvullende maatregelen moeten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht in 2015 drastische maatregelen nemen, zoals het afsluiten van wegen. Dat blijkt uit onderzoek van de lokale rekenkamers uit deze steden, dat dinsdag is gepresenteerd.

Nederland heeft tot 2015 de tijd gekregen om te voldoen aan de Europese normen voor stikstofdioxide. Het vorige kabinet stelde miljarden beschikbaar om de normen te halen. Dat geld wordt onder meer uitgegeven aan roetfilters, snelheidsbeperkingen, milieuzones en elektrisch vervoer.

Uit het onderzoek van de rekenkamers blijkt dat deze maatregelen onvoldoende soelaas bieden. Zo blijken schonere motoren minder bij te dragen aan het verbeteren van de luchtkwaliteit dan vooraf was voorzien. Schonere motoren en schonere brandstoffen moeten op grotere schaal worden ingevoerd om effect te sorteren.

Ook het invoeren van 80-kilometerzones op snelwegen kan een 'relevante bijdrage' leveren aan het terugdringen van de stikstofdioxideconcentraties, aldus de onderzoekers. Het kabinet wil juist experimenteren met het verhogen van de snelheid op de huidige 80-kilometerzones. Ook is op enkele stukken snelweg de maximumsnelheid verhoogd naar 130 kilometer per uur.

In een brandbrief aan de Tweede Kamer hekelen de rekenmeesters de vage afspraken die zijn gemaakt tussen rijk en regio. "Het is onduidelijk wie bij tegenvallende resultaten verantwoordelijk is om aanvullende maatregelen te treffen, zodat er alsnog wordt voldaan aan de Europese normen." Het rijk zou hier het voortouw moeten nemen, aldus de rekenkamers.

De onderzoekers waarschuwen er ook voor dat het beleid zich te veel toespitst op het terugdringen van de concentraties fijnstof en stikstofdioxide. Hierdoor is weinig aandacht meer voor andere schadelijke stoffen in de lucht, zoals roet. Ook over het terugdringen van stoffen die nog schadelijker zijn voor de volksgezondheid zouden duidelijke afspraken moeten worden gemaakt.