Ontheemde Japanners voelen zich veilig in kerncentrale
Honderden inwoners van de Japanse vissersplaats Onagawa vluchtten toen de tsunami toesloeg naar de veiligste plek die ze konden bedenken: de plaatselijke kerncentrale. Nu, bijna drie weken later, bivakkeren er nog altijd 240 mensen. Niet afgeschrikt door de drie reactoren van de centrale kijken ze televisie of doen ze een balspel. Zo'n 120 kilometer naar het zuidoosten hebben radioactieve lekken bij de kerncentrale van Fukushima tot de evacuatie van een heel gebied geleid.
De houding van de inwoners van Onagawa is exemplarisch voor die van de meeste Japanners, voor de huidige crisis althans. Kernenergie was schoon en betrouwbaar en het weliswaar reële, maar piepkleine risico van een ramp werd voor lief genomen. Het is nog niet duidelijk of Japan anders tegen kernenergie gaat aankijken, maar in Onagawa zijn er mogelijk weinig reële alternatieven, evenmin als in de rest van het land.
"Ik ben heel tevreden hier, iedereen is het energiebedrijf dankbaar", zegt de 63-jarige Mitsuko Saito, wiens huis door de tsunami verwoest werd. "Het is heel schoon binnen. We hebben stroom en mooie toiletten."
De tijdelijke bewoners van de kerncentrale hebben het in vergelijking met veel andere overlevenden goed. Onagawa is grotendeels nog altijd bedekt met een dikke laag stof. Er is geen stromend water, mobiele telefoons doen het niet en slechts een paar wijken hebben stroom. Bijna 1100 van de 10.000 inwoners zijn om het leven gekomen of worden vermist en 5500 mensen verblijven in scholen of gemeentelijke gebouwen. De kerncentrale beschikt over elektriciteit en de evacués kunnen gebruikmaken van de telefooncentrale. "Gewoonlijk mag het publiek niet naar binnen, maar nu vonden we dat we dit moesten doen", zegt woordvoerder Yoshitake Kanda van de centrale.
De centrale wordt zwaar bewaakt. Journalisten worden door de eigenaar, elektriciteitsbedrijf Tohoku, geweerd. Dit verhaal is voor een groot deel geschreven aan de hand van gesprekken met personeelsleden en evacués die het terrein van de centrale verlieten.
Direct na de tsunami vluchtten veel inwoners van Onogawa naar een pr-centrum van het bedrijf op een heuvel net naast de eigenlijke centrale. Omdat het centrum beschadigd was en geen water en stroom had, werden de vluchtelingen overgebracht naar een vergaderzaal in de centrale en uiteindelijk naar de sportzaal voor het personeel, vlak bij de reactoren, waar ze nu nog altijd verblijven.
Omdat de kustwegen onbegaanbaar zijn, heeft het bedrijf per helikopter water en voedsel ingevlogen vanuit het 60 kilometer verderop gelegen Sendai. Op het hoogtepunt bivakkeerden in de sportzaal 360 mensen, veel minder dan in kleinere ruimtes elders in Onagawa.
"Het is behoorlijk comfortabel. De mensen hangen rond en relaxen een beetje", zegt de 29-jarige Tatsuya Abe, die met zijn vrouw en 3-jarige dochter in de centrale verblijft. "Er zijn veel naschokken, maar het is veilig."
De centrale van Onagawa is berekend op een tsunami van 9 meter, die van Fukushima op een van 5,4 meter. De centrale liep slechts lichte schade op. Er brak brand uit in de buurt van een turbine en uit een bassin voor gebruikte brandstofstaven spatte wat water weg. Een stijging in radioactiviteit werd toegeschreven aan de lekken in de centrale van Fukushima.
Op een billboard bij de toegangsweg tot de centrale van Onagawa hangt een poster van een actiegroep met de tekst: 'Schaf kernenergie af! Komt er een eind aan door een ongeluk, of omdat we er samen mee stoppen?' Maar het zal Japan, dat nauwelijks natuurlijke energiebronnen heeft en voor zijn elektriciteitsvoorziening voor 30 procent afhankelijk is van kernenergie, niet meevallen om alternatieven te vinden.
"We zullen er gewoon op moeten vertrouwen dat zich hier niet zo'n ongeluk voordoet als in Fukushima", zegt de 84-jarige Masuo Takahashi, die in een opvangcentrum elders in Onagawa verblijft.
Ontheemde Japanners voelen zich veilig in kerncentrale (Foto: Novum)
