Veiligheidsraad bespreekt situatie Libië

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties buigt zich maandag achter gesloten deuren over een verzoek van Libië voor een spoedberaad. Libië heeft zaterdag in een brief om het spoedberaad gevraagd om zo een eind te maken aan de volgens Libië 'militaire agressie' van Frankrijk en de Verenigde Staten.

Volgens de Libische minister van Buitenlandse Zaken Musa Kousa heeft een 'buitenlandse samenzwering' het op de eenheid en territoriale integriteit van zijn land voorzien. Door militaire actie toe te staan om burgers te beschermen en een no-flyzone te kunnen handhaven heeft volgens Kousa de Veiligheidsraad 'de weg bereid voor militaire agressie tegen Libisch grondgebied'. Hij beschuldigde Frankrijk en de VS ervan 'verscheidene stedelijke gebieden' te hebben gebombardeerd waarbij alle 'internationale richtlijnen zijn overschreden, waaronder het Handvest van de Verenigde Naties'. In dit handvest staat dat lidstaten niet mogen ingrijpen in andere lidstaten.

Vermoedelijk wordt niet alleen over deze brief overlegd, maar ook over een eerdere brief van Kousa, waarin hij de ontwerpresolutie van de VN een schending van de internationale wetten, mensenrechten en het VN-handvest noemde. "De acties van Libië zijn een legitiem antwoord op terrorisme, op een moment dat het land probeert zichzelf te verdedigen en te voorkomen dat terrorisme zich uitbreidt naar het Middellandse Zeegebied en Al Qaida in Europa infiltreert", aldus Kousa in de brief van 17 maart.

Volgens Kousa valt de resolutie buiten het mandaat van de raad en schept deze een 'gevaarlijk precedent'. Bovendien vraagt hij zich af waarom de Veiligheidsraad niet ingrijpt bij andere conflictsituaties tussen staten en gewapende groepen, zoals bij het conflict in Tsjetsjenië, Kashmir, Algerije en de Gazastrook.

Niet alleen Kousa had forse kritiek op de resolutie, ook de Russische premier Vladimir Poetin hekelde het ingrijpen van de internationale gemeenschap. Naar eigen zeggen deed de militaire interventie Poetin denken aan de kruistochten. "De resolutie van de VN-Veiligheidsraad is absoluut verkeerd en ontoereikend. Met de resolutie wordt een invasie van een soeverein land toegestaan. Het lijkt wel een middeleeuwse oproep voor een kruistocht", aldus de premier.

De Russische president Dmitri Medvedev noemde het taalgebruik van Poetin 'onacceptabel', zo meldt het Russische persbureau ITAR-Tass. "Ik beschouw deze resolutie niet als verkeerd. Over het geheel genomen reflecteert hij ons begrip van wat er allemaal gebeurt", aldus Medvedev. Hij gaf dan ook de Russische VN-afgevaardigde opdracht zich te onthouden van stemming op het moment dat er werd beslist over de VN-resolutie.

Medvedev bood maandag tevens aan te bemiddelen in de Libische crisis, maar hij benadrukte dat Rusland niet deelneemt aan de interventie. "Er is geen coalitie die een gecoördineerd beleid kan uitvoeren en ik denk dat er geen enkel plan ligt om de vrede in Libië te versterken. Een ander probleem is: met wie moet je praten?", aldus Medvedev. "Voor veel westerse landen is de leider van Libië geen persoon die je de hand schudt, maar wij hebben onze banden met Libië niet doorgesneden. Onze bemiddeling kan nog nuttig zijn."

De Bulgaarse premier Boiko Borisov uitte maandag ook zijn twijfels over het doel van de luchtaanvallen door de gelegenheidscoalitie. Volgens hem ontbreekt het aan heldere doelstellingen en manieren waarop deze bereikt kunnen worden. Borisov zei geen Bulgaarse piloten naar een dergelijk 'avontuur' te willen sturen.

Borisov meent dat de enorme olievoorraad van Libië de reden is voor de interventie in Libië. Honderdduizenden mensen zijn vermoord in andere Afrikaanse landen, maar daar werden geen internationale militaire operaties uitgevoerd, zei hij.

De premier denkt dat financiële en economische druk op het regime efficiënter was geweest. Hij zei te hopen dat de NAVO het bevel overneemt, 'zodat we tenminste weten wie er de leiding heeft'.

Vanuit China kwam eveneens kritiek. In een commentaar van de belangrijkste Chinese krant, het Volksdagblad, werden de VS en hun bondgenoten ervan beschuldigd internationale regels te schenden. Volgens de krant is het 'onuitspreekbare leed in plaatsen als Irak een spiegel en een waarschuwing'. "De militaire aanval op Libië is, na de oorlog in Afghanistan en Irak, de derde keer dat een aantal landen gewapende actie heeft ondernomen tegen soevereine landen."

China heeft landen opgeroepen op zoek te gaan naar een vreedzame oplossing voor het conflict in het Noord-Afrikaanse land. "Ongeacht het voorwendsel waaronder militaire actie is ondernomen, zou dit niet ten koste moeten gaan van het leven en de eigendommen van mensen."