Van deur tot deur voor Chinese volkstelling

China is maandag begonnen aan een volkstelling die eenmaal in de tien jaar wordt gehouden. Zes miljoen deelnemers gaan stad en land af, kloppen aan op de talrijke deuren van de hoge Chinese appartementenkolossen en speuren migrantengebieden af om de enorme demografische veranderingen in het land vast te leggen. Het is de bedoeling dat iedere Chinese ingezetene wordt geteld.

In 2000 eindigde de teller op 1295 miljoen mensen, maar veel arbeidsmigranten die minder dan zes maanden in de grote steden werkten, werden destijds niet meegeteld. In de tien jaar die sindsdien zijn verstreken, kan gesproken worden van een geweldige volksverschuiving, omdat tientallen miljoenen arbeidsmigranten definitief naar de stad zijn verhuisd, op zoek naar werk.

"Waar je ook woont tussen 1 november en 10 november, je wordt geteld", zei Zhang Xueyuan, directeur publiciteit van de volkstellingcommissie in Beijing.

Het is de zesde keer dat in China een volkstelling wordt gehouden, maar deze keer wordt voor het eerst vastgelegd waar mensen wonen en niet waar hun woonvergunningen, of hukou's, staan geregistreerd. Op deze wijze kan veel duidelijker worden nagegaan hoe demografische veranderingen hebben plaatsgevonden en de werkelijke grootte van Chinese steden worden vastgesteld.

Volkstellers gaan van deur tot deur om mensen vragen te stellen over hun opleidingsniveau, familiegeschiedenis, werksituatie en bewonersstatus.

Een van de eerste Chinezen die maandag werden geteld was de gepensioneerde Ren Shuanggeng, die met een brede lach de volkstellers uitnodigde in zijn appartementje in Beijing. Zonder tijd te verliezen vuurden de tellers hun vragen af op de oude man: "Hoelang woont u hier? Hoeveel mensen wonen hier? Waar wonen uw kinderen? Hoe oud zijn zij? Hoe lang bent u al met pensioen?"

Het is een gigantische onderneming om de meer dan 1,3 miljard Chinezen te tellen. Iedere volksteller bezoekt zo'n tachtig tot honderd huishoudens, waar negentig procent van de ondervraagden achttien vragen moeten beantwoorden. De overige tien procent moet een extra vragenlijst met 45 vragen beantwoorden over verhuizingen, werkloosheid en andere persoonlijke gegevens.

"Door van deur tot deur te gaan kunnen we op grondige wijze arbeidsmigranten ondervragen en anderen die niet permanent in Beijing verblijven", aldus Cai van de volkstellingcommissie in Beijing.

Ongeveer honderdveertig miljoen mensen werken niet in hun woonplaatsen. Onder het hukou-systeem worden Chinezen bestempeld als ruraal of urbaan. Dit betekent dat een Chinees van het platteland niet als ambtenaar mag werken in de grote stad, zelfs niet in de gezondheidszorg of het onderwijs. Het brengt moeilijkheden met zich mee voor de volkstelling, omdat niet iedere arbeidsmigrant bereid zal zijn vragen naar eerlijkheid te beantwoorden als hij illegaal werk verricht.

In een land met een één-kind-beleid zal het daarnaast bovendien moeilijk worden informatie te krijgen van gezinnen met ongeregistreerde kinderen. Ouders die in strijd met het beleid meer kinderen krijgen, moeten een hoge boete betalen. Om van deze ouders toch informatie te krijgen is besloten dat de strafmaat wordt verlaagd voor ouders die hun kinderen tijdens de volkstelling alsnog registreren.

Vooralsnog zijn er geen schattingen omtrent de grootte van de Chinese bevolking gepubliceerd, maar als deze het afgelopen decennium jaarlijks met een procent groeide, zijn er sinds 2000 130 miljoen Chinezen bijgekomen, een derde van het inwonertal van de Europese Unie. De resultaten van de volkstelling worden in april volgend jaar bekendgemaakt.