'Nederlandse militairen schonden oorlogsrecht'
Nederlandse militairen hebben het oorlogsrecht geschonden door in de Afghaanse provincie Uruzgan gewapend een inval te plegen in een ziekenhuis. De militairen zochten daar naar Talibanstrijders, stelt oorlogsjournalist Joeri Boom in zijn boek 'Als een nacht met duizend sterren. Oorlogsjournalistiek in Uruzgan'.
Zes dagen nadat soldaat Azdin Chadli werd gedood bij een raketaanval op Kamp Holland belegerden Nederlandse troepen in april vorig jaar het ziekenhuis. Defensie bevestigt de lezing van Boom dat militairen vermoedden dat de Talibanstrijders die achter de aanval zaten bij een vuurgevecht met Australische troepen gewond waren geraakt en daardoor in het ziekenhuis lagen.
Volgens Defensie was echter geen sprake van een inval. "We wilden zeker weten dat de Talibanstrijders het ziekenhuispersoneel niet dwongen hen te verplegen. Ook wilden we er zeker van zijn dat geen sprake was van een gijzeling", zegt een woordvoerder.
Ziekenhuizen mogen volgens het oorlogsrecht niet gewapend worden betreden. In een ziekenhuis op zoek gaan naar tegenstanders is een oorlogsmisdaad, maar dat was volgens de woordvoerder niet het doel van het bezoek.
Provinciaal directeur gezondheid Khan Agha Miakhil, die in het ziekenhuis kantoor houdt, spreekt in het boek van een gewapende inval. Als hij de Nederlanders niet had binnengelaten, waren ze volgens hem met geweld binnengekomen. "Het is moeilijk in te schatten wat er werkelijk speelt", legt de defensiewoordvoerder uit. "Als daadwerkelijk sprake is van een gijzeling zullen ze dat wellicht niet zomaar toegeven." De directeur had toestemming gegeven om een militaire arts, een commandant en een tolk naar binnen te sturen, maar er zouden ook gewapende soldaten zijn meegestuurd. Zij zouden patiënten onder schot hebben gehouden terwijl het ziekenhuis werd uitgekamd.
Toen twee kamers op slot bleken, begonnen ze volgens de directeur de deuren in te trappen. Hij hield ze tegen en heeft snel de sleutel gehaald. Het hoofd van de overkoepelende VN-missie in Uruzgan, Sher Ahmad Shakir, spreekt in het boek van een 'duidelijke schending van de Geneefse Conventies'.
"We hebben in overleg met verschillende organisaties geconcludeerd dat we zo niet hadden moeten handelen en hebben onze excuses aangeboden", aldus de zegsman. Bij de invallen vielen geen slachtoffers en er zijn ook geen strijders gevangen genomen.
Wel bleek volgens de woordvoerder achteraf dat een Talibancommandant in het ziekenhuis is behandeld, die later is overleden. "Tijdens ons bezoek was hij echter niet aanwezig."
Als de commandant er wel was geweest, hadden de militairen hem volgens de woordvoerder waarschijnlijk niet gevangen genomen. "Dan hadden we het vermoedelijk via de lokale autoriteiten gespeeld. Die kunnen hem dan aanhouden."
