Oud-ministers vrezen impact 'Wilders'-kabinet

Ambassades in onder meer islamitische landen zijn beducht voor de gevolgen van een rechts kabinet dat gedoogsteun krijgt van PVV-leider Geert Wilders. Dat stelt oud-minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot (CDA). Oud-minister van Defensie Joris Voorhoeve (VVD) denkt dat het voor zo'n kabinet moeilijk zal zijn om het gezag van de Nederlandse regering in het buitenland te handhaven.

De beide oud-bewindslieden deden hun uitspraken maandagavond in het actualiteitenprogramma Nova. Volgens Bot geven Nederlandse bedrijven signalen dat een rol van de PVV in de regeringsvorming nadelig kan uitwerken op hun orderportefeuilles. Het gaat dan bijvoorbeeld om maritieme en baggerbedrijven. Werkgeversorganisatie VNO-NCW liet eerder al soortgelijke geluiden horen.

Mogelijk zet het kabinet van CDA en VVD met gedoogsteun van de PVV het mes in het budget voor ontwikkelingshulp. Daar wordt nu ongeveer 0,8 procent van het nationaal inkomen aan uitgegeven. Het CDA wil dit handhaven, in ieder geval op de internationale norm van 0,7 procent. Bot zei het te betreuren dat veel ontwikkelingshulpgeld wegsijpelt, maar wil dat 'beginsel' niet aantasten. Wel moet kritisch naar de uitgaven worden gekeken, zei de 72-jarige Bot, tegenwoordig werkzaam als lobbyist.

Voorhoeve, tegenwoordig hoogleraar, werd dit jaar naast de VVD ook lid van D66. Hij is een van de weinige VVD-prominenten die zich principieel tegen samenwerking met de PVV hebben uitgesproken. Hij denkt dat bij een dergelijk rechts kabinet de rol van Nederland in internationale organisaties als de VN en de EU aan gezag inboet.

Hij denkt dat de uitgavennorm van 0,7 procent wel intact blijft als het CDA aan het langste eind trekt, maar vreest dat dit budget wordt 'vervuild' met bijvoorbeeld militaire uitgaven. Ook denkt hij dat als er geen aparte minister voor Ontwikkelingssamenwerking komt, Nederlands internationale gezag op dit gebied daar onder lijdt.

Daarnaast zei Voorhoeve te verwachten dat de JSF voor de onderhandelaars geen problemen oplevert, hoewel de PVV ervan af wil. Het leeuwendeel van de uitgaven voor de Amerikaanse straaljager staan gepland voor de verdere toekomst.

Ten slotte zette hij de gevolgen van de anti-islamitische standpunten van Wilders in perspectief. Nederland kan niet in zijn eentje ten strijde trekken tegen anderhalf miljard moslims, zei Voorhoeve.