Geen executies in Europa in 2009

Europa beleefde in 2009 een jaar zonder executies. Dat is een unicum, zei mensenrechtengroep Amnesty International vandaag. Helaas krijgt deze prestatie dit jaar geen vervolg, in Wit-Rusland zijn onlangs twee mannen geëxecuteerd.

Een aantal West-Europese landen schrapte de doodstraf in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Na de val van het IJzeren Gordijn schaften ook veel Oost-Europese landen de doodstraf af.

Rusland en Oekraïne hebben deze eeuw niemand meer geëxecuteerd, in Wit-Rusland, Kazachstan, Oezbekistan en Tadzjikistan is het doodvonnis de afgelopen tien jaar ongeveer honderddertig keer voltrokken. Sinds 2006 is Wit-Rusland nog het enige Europese land dat terdoodveroordelingen voltrekt.

De doodstraf verdwijnt langzaamaan uit Europa, maar elders in de wereld vormt executie nog een veel gebezigde praktijk. Opmerkelijk is dat Amnesty weigerde een schatting te geven van het aantal uitgevoerde doodstraffen in China. China zelf geeft eveneens geen cijfers. Over China zei Amnesty alleen dat de organisatie oudere schattingen veel te laag acht en dat zij denkt dat het werkelijke aantal doodstraffen in de duizenden loopt.

In Irak was een toename te zien. Daar werden in 2006 65 mensen ter dood gebracht, om in volgende twee jaren te dalen tot 33 in 2007 en 34 in 2008. In 2009 steeg het aantal tot honderdtwintig, deels als gevolg van een harder optreden tegen terrorisme. In Iran werden vorig jaar 388 doodstraffen voltrokken, een derde daarvan in de gewelddadige nasleep van de verkiezingen in juni 2009.

Verder meldde Amnesty dat de Verenigde Staten het enige Amerikaanse land is waar veelvuldig de doodstraf wordt uitgevoerd. In 2009 werden 52 ter dood veroordeelden daadwerkelijk geëxecuteerd. In hetzelfde jaar werden honderd personen ter dood veroordeeld.