Bacteriën vertonen gokgedrag

Bacteriën doen aan risicospreiding op basis van gokken. Het is een slimme strategie om te kunnen overleven onder onvoorspelbare omstandigheden. Deze strategie is het best te vergelijken met die van aandelenhandelaren die zich indekken tegen niet te voorspellen schommelingen van de beurskoersen.

Experimenteel evolutiebioloog Bertus Beaumont van de Universiteit Leiden kwam hier achter na laboratoriumonderzoek. Zijn bevindingen staan donderdag in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature.

De strategie van het wedden op meerdere paarden komt in de natuur ook veel voor. Het wordt bet-hedging genoemd. Een voorbeeld hiervan is het op willekeurige momenten ontkiemen van de zaden van sommige woestijnplanten. Dit vergroot de kans dat er in ieder geval één zaadje uitkomt op het onvoorspelbare moment dat het voldoende lang regent.

Beaumont liet bacteriën evolueren onder omstandigheden waarin ze om te kunnen overleven kolonies moesten vormen die er steeds anders uitzien. In het begin gebeurde dit door spontane veranderingen in het DNA en stierven oude bacteriën uit om plaats te maken voor nieuwe in een andere kolonie.

Na acht van dergelijke rondes deed zich iets onverwachts voor. Er ontstond een bacterie met gokstrategie die niet uitstierf. Zonder DNA-mutatie kon de bacterie verschillende kolonies genereren. "Zo wedde hij op meerdere paarden (kolonies) waarvan er altijd wel een door kon naar de volgende ronde", aldus Beaumont.