[IndyCar] Vooruitblik Indy 500

Op 24 mei wordt de 93ste Indianapolis 500 verreden. Dit weekend worden de belangrijkste kwalificaties voor dit spektakel gehouden. Een vooruitblik op een van de belangrijkste autoraces ter wereld, die dit jaar met Robert Doornbos ook een Nederlandse deelnemer heeft.

De wedstrijd wordt al sinds 1911 verreden en het evenement beslaat de hele maand mei. Afgelopen weekend werden al de eerste trainingssessies gehouden en de kwalificatie duurt de twee weekends daarop. De wedstrijd zelf is 500 mijl lang, wat grofweg op 800 kilometer neerkomt, en duurt gemiddeld rond de drie uur. Het veld bestaat traditioneel uit 33 wagens, met coureurs die voornamelijk in de Indycar rijden, al zijn er af en toe ook inschrijvingen van rijders die in andere kampioenschappen rijden.

De Indy 500 van dit jaar is het startsein van een drie jaar durende viering van het honderdjarig bestaan van de wedstrijd, de Centennial Era Celebration. Tevens is de race de vierde wedstrijd uit het lopende Indycarseizoen.

Kanshebbers

Helio Castroneves is de enige deelnemer dit jaar die de race twee keer wist te winnen. Na zijn juridische problemen eerder dit jaar is Spiderman weer helemaal terug en hij pakte in Kansas al direct een podiumplaats.

Dario Franchitti is al drie jaar op rij in de top tien van de Indy 500 gefinisht, met de winst in 2007 als hoogtepunt. Na een mislukt uitstapje naar de NASCAR vorig jaar, heeft de Brit dit jaar alweer een overwinning op zijn naam geschreven.

Scott Dixon won de race vorig jaar, is de regerend Indycarkampioen én won de enige ovalrace tot nu toe van 2009. Daarnaast heeft de Nieuwzeelander al vier top-tien-finishes op de Brickyard gescoord.

Scott Sharp is de ervaring zelve en heeft al dertien keer meegedaan met de Indy 500. Hij wist hem nog nooit te winnen, maar maakt graag een uitstapje uit de American Le Mans Series om daar iets aan te doen.

Marco Andretti doet pas drie jaar mee op Indianapolis, maar heeft al twee keer het podium gehaald. In de race waarin hem dat niet lukte, in 2007, reed hij zichzelf in de picture door over de kop te slaan, vlak voordat een regenbui een voortijdig einde aan de wedstrijd maakte.

Tony Kanaan is de huidige leider in het Indycarkampioenschap, maar beleeft de laatste jaren wat pech in de Indy 500. Hoewel hij nooit slechter is gestart dan de tweede startrij, is hij maar vier van de zeven keer in de top tien gefinisht.

Rookies
Dit jaar debuteren vier coureurs in de Indianapolis 500.

Robert Doornbos reed in 2005 en 2006 in de Formule 1, voordat hij in 2007 overstapte naar de Champcar World Series. Daar won hij twee races en vocht lange tijd mee voor de titel. Uiteindelijk eindigde hij derde in de eindstand en werd tot Rookie of the Year uitgeroepen. Dit jaar rijdt hij zijn eerste seizoen Indycar, maar heeft nog niet de resultaten van twee jaar geleden kunnen evenaren. Na drie races staat de Nederlander op de dertiende plaats in het kampioenschap.

Raphael Matos komt uit de Indy Lights, waar hij vorig jaar kampioen werd. Ook reed hij twee jaar geleden een aantal races voor het Braziliaanse A1GP-team. Met slechts één finish dit jaar staat Matos zestiende in het Indycarkampioenschap.

Stanton Barrett is een Hollywood-stuntman die voorheen in de NASCAR reed, echter zonder veel succes. Ook in de Indycar weet hij nog geen potten te breken en staat op de achttiende positie in de ranglijst.

Mike Conway won in 2004 de Britse Formule Renault en twee jaar later de Britse Formule 3. Vervolgens reed hij twee volledige seizoenen GP2, maar wist daar slechts één keer een race op zijn naam te schrijven. In de Indycar heeft hij de finish nog niet gehaald en staat daarom bijna helemaal onderaan het klassement.

Nederlanders
Robert Doornbos is niet de eerste Nederlander die zich gaat proberen te kwalificeren voor de Indy 500. Arie Luyendijk is de meest succesvolle Nederlander op de Brickyard ooit. Hij heeft in totaal zeventien keer meegedaan aan de wedstrijd, waarvan hij twee keer de race wist te winnen: in 1990 en 1997. Hij is daarmee de enige Nederlander die ooit zegevierde in Indianapolis. Daarnaast startte hij tweemaal van pole position. Luyendijk is ook houder van het snelheidsrecord op Indianapolis: zowel het officiele kwalificatierecord van 237,498 mijl per uur als het officieuze trainingsrecord van 239,260 mph staat op zijn naam. Beide records zette Luyendijk neer in 1996, hoewel hij dat jaar slechts 16de werd in de race.

Arie's zoon Arie Luyendijk jr. was vóór Doornbos de laatste Nederlander die meedeed met de Indy 500. In 2005 wist hij zich niet te kwalificeren, maar een jaar later stond op de 31ste startplaats. Arie jr. reed de race niet uit: hij werd geklasseerd als 28ste.

De vierde Nederlander die ooit een gooi deed naar deelname, was Jan Lammers. De huidige seat holder van het Nederlandse A1GP-team was in 1986 te langzaam om de grid te halen.

Tradities
De Indianapolis 500 staat bol van tradities. De start van de race wordt vooraf gegaan door een jaarlijks terugkerend programma van diverse activiteiten, zoals een fly-by van één of meerdere militaire vliegtuigen, het zingen van "Back Home Again in Indiana", het loslaten van duizenden ballonnen en de beroemde woorden "(Ladies and) Gentlemen, start your engines". De winnaar van de race ontvangt de Borg-Warner Trophy, een wisselbeker waar de gezichten en namen van alle winnaars op worden getoond. Tevens krijgt de winnaar een fles melk aangereikt op het podium. Emerson Fittipaldi verving na zijn overwinning in 1993 de melk door sinaasappelsap, om zijn sinaasappelplantages te promoten, wat hem op boe-geroep van het publiek kwam te staan. Tenslotte kan de winnaar van de race ook rekenen op een replica van de pace car, dit jaar de nieuwe Chevrolet Camaro SS.

De Andretti Curse
De Andretti Curse (Andrettivloek) is een verhaal apart. De familie Andretti rijdt al tientallen jaren met groot succes mee in de Indycar, maar alleen opa Mario heeft de race ooit gewonnen. Nadat hij in 1969 zijn Indy 500 had gewonnen, kreeg hij een kus op de wang van teambaas Andy Granatelli. Volgens sommigen bracht dat zoveel ongeluk, dat Mario nooit meer een Indy 500 zou winnen. Hij heeft nog 25 jaar lang meegedaan met de wedstrijd, maar viel vaker uit dan dat hij de finish haalde. Ook Mario's zoon, Michael, heeft nooit de Indianapolis 500 gewonnen, terwijl hij wel zestien keer heeft meegedaan en meerdere malen Indycarkampioen is geworden.

De vloek lijkt zich ook te hebben uitgebreid naar andere familieleden. Michael's zoon Marco doet dit jaar voor de vierde keer mee en heeft inmiddels twee keer op het podium gestaan, maar nog niet gewonnen. Michael's broer Jeff heeft ook drie keer de Indy 500 verreden, maar is nooit verder gekomen dan de vijftiende plaats. John, de zoon van Mario's broer Aldo, doet dit jaar voor de tiende keer mee en heeft ook nog nooit op het podium gestaan.

Vorig jaar
Scott Dixon had op pole getraind, maar verloor de leiding al vroeg in de race aan Dan Wheldon. Zij werden echter op de hielen gezeten door Tony Kanaan, die na tachtig ronden de koppositie kon pakken. Lang kon Kanaan daar echter niet van genieten: hij spinde bij het ontwijken van een achterblijver en werd hard geraakt door Sarah Fisher. Het was de opmaat voor een tumultueuze fase. Jeff Simmons en Justin Wilson vernielde hun wagens op het beton, maar Alex Lloyd spande wel de kroon toen hij op hoge snelheid de pits in spinde. Danica Patrick en Ryan Briscoe raakten elkaar bij het uitrijden van de pitstraat en moesten beiden uitstappen. De eindfase was een prachtige shoot-out tussen Marco Andretti en Scott Dixon, waarbij de laatste aan het langste eind trok.

Kwalificatiesysteem
De Indianapolis 500 wordt verreden door 33 wagens. De kwalificatie is verdeeld over vier dagen: Pole Day (9 mei), Second Day Qualifying (10 mei), Third Day Qualifying (16 mei) en Bump Day (17 mei). Op Pole Day worden de eerste elf posities op de grid bepaald. Second Day Qualifying gaat om plaatsen 12 tot en met 22, tijdens Third Day Qualifying worden plaatsen 23 tot en met 33 verdeeld. Bump Day geeft coureurs de kans om zich alsnog te kwalificeren, als ze dat op de drie eerdere dagen niet is gelukt.

Bij de Indy 500 worden de gridposities aan de wagens toegekend en niet aan de coureurs, zoals bij de Formule 1. Een coureur mag met meerdere wagens een kwalificatiepoging wagen. De coureur die een wagen kwalificeert, hoeft niet de coureur te zijn die met die wagen van start gaat in de race.

De kwalificatietijden worden bepaald door het gemiddelde van vier opeenvolgende vliegende ronden. Iedere wagen (ook reservewagens) krijgt drie kwalificatieruns (van vier ronden per stuk) per dag. Loting bepaalt in welke volgorde de wagens de baan op mogen, er is nooit meer dan één wagen tegelijk aan het kwalificeren. Als een coureur na een run niet tevreden is met zijn gereden tijd, mag hij achteraan de rij aansluiten en een tweede poging wagen. De eerste poging wordt dan ongeldig verklaard. Als een coureur tijdens een kwalificatiepoging niet tevreden is met zijn prestatie, mag hij de run afbreken. De tijd van een eventuele vorige run blijft dan staan, maar de coureur krijgt zijn poging niet terug en verliest dus een run.

Op Pole Day worden, zoals gezegd, de eerste elf posities gevuld. Zelfs als er tijdens Second Day Qualifying een snellere tijd wordt neergezet dan de poletijd, zal de betreffende wagen nooit hoger komen dan de twaalfde gridpositie. Op Third Day Qualifying zal een wagen nooit hoger komen dan de 23e plaats. Na de drie dagen kwalificatie kan het dus voorkomen dat er achterin het veld snellere tijden zijn genoteerd dan in de voorste rijen. Dat is een belangrijk gegeven voor Bump Day.

Op Bump Day mag iedereen die zich tijdens de eerste drie dagen niet heeft weten te kwalificeren, alsnog een poging wagen. Zet iemand een snellere tijd neer dan de slechtste tijd uit de originele grid van 33 wagens, dan kwalificeert hij zich alsnog. De wagen met de langzaamste tijd zal dan worden verwijderd uit de grid (dit hoeft dus niet per se de achterste wagen van de grid te zijn), de rest van de grid schuift een plaats op om de weggevallen plaats te vullen en de zojuist gekwalificeerde wagen zal op plaats 33 worden gezet. Weten meer wagens zich tijdens Bump Day te kwalificeren, dan worden deze wagens op volgorde van kwalificatietijd achteraan de grid toegevoegd.

Theoretisch is het dus mogelijk dat de pole position op Bump Day nog verandert. In de praktijk zijn het vooral wagens uit de achterhoede die van de grid worden gebumped.

Deelnemerslijst