Wilders spekt partijkas met giften voor proces

Een deel van de giften die PVV-leider Geert Wilders uit de Verenigde Staten ontvangt voor zijn juridische verdediging, komt binnen op de bankrekening waarop ook de partijdonaties uit Nederland worden gestort. 'Buitengewoon onfris', vindt Remco Nehmelman, hoofddocent staats- en bestuursrecht aan de universiteit Utrecht. Wilders wil niet reageren op vragen over donaties.

Op allerlei Amerikaanse anti-jihad-blogs wordt geld ingezameld voor Wilders' 'juridische verdediging' (hij wordt in Nederland vervolgd wegens haatzaaien en discriminatie). Wie doorklikt, komt terecht bij de Engelstalige site en het bankrekeningnummer van de Stichting Vrienden van de PVV.

'Wettelijk doet Wilders niets verkeerd, want in Nederland is wat betreft de financiering van politieke partijen tot nu toe vrijwel alles toegestaan', aldus Nehmelman. 'In veel landen, zoals Duitsland en Groot-Brittannië, zijn buitenlandse giften verboden. Je wilt uitsluiten dat buitenlandse krachten het binnenlandse beleid beïnvloeden.' Pas als een donateur een tegenprestatie verlangt, is er een probleem, aldus de Groningse hoogleraar staatsrecht Douwe Jan Elzinga. 'In Nederland kunnen we ongeoorloofde afhankelijkheid echter niet vaststellen, omdat we de geldstromen niet kennen.'

Van wie de PVV-leider geld ontvangt, wil hij niet kwijt. Die transparantie eist hij wel van moskeeën. De PVV wil een 'verbod op buitenlandse financiering of bestuurlijke invloed' van moskeeën.

In plaats van het geld voor de partij en de juridische procedures te ontvlechten, heeft Wilders de doelstelling van zijn stichting verruimd. In maart 2008 heeft hij 'expliciet' in de statuten laten opnemen dat de stichting Vrienden van de PVV garant staat voor 'het bekostigen van eventuele juridische procedures - en de uitkomsten en/of gevolgen daarvan - namens en/of tegen de stichting (…) en/of de heer Geert Wilders (in privé)'.

Wederom doet Wilders niets wat niet mag, zegt Nehmelman. Wel was het 'veel netter' geweest als hij een aparte stichting had opgericht voor zijn juridische activiteiten. De nieuwe passage is verder zo ruim geformuleerd dat er van alles onder kan vallen, zoals het betalen van een schadevergoeding of echtscheidingsprocedure.

Wilders reisde dit jaar geregeld naar de VS waar hij populair is in de anti-jihad-beweging vanwege zijn strijd tegen de islamisering en voor de vrije meningsuiting. De PVV-leider moet daar minstens 100 duizend dollar hebben opgehaald, aldus Daniël Pipes, directeur van de Amerikaanse denktank Middle East Forum. Pipes, betrokken bij Wilders' fondsenwerving, wil geen precieze bedragen noemen. 'We hebben het over een getal van zes cijfers, tussen een ton en een miljoen dollar'.

Pipes richtte in 2007 het Legal Project (LP) op om researchers, journalisten en auteurs te steunen die worden geconfronteerd met rechtszaken omdat ze kritisch berichten over de islam. Burgers hebben onvoldoende in de gaten dat radicale moslims steeds vaker 'jihad by court' voeren, zegt LP-directeur Brooke Goldstein. De rechtszaak tegen Wilders wordt volgens haar een 'lakmoesproef voor Europa', of er 'werkelijk vrijheid van meningsuiting bestaat of dat het steeds meer opschuift naar landen als Saoedi-Arabië en Iran'.

De donaties die bij LP voor Wilders binnenkomen, worden 'rechtstreeks aan zijn advocaten betaald', aldus Goldstein. 'We hebben geen geld ingezameld voor zijn politieke partij', benadrukt ze. 'We hebben hem wel voorzien van juridisch en tactisch advies.'

Behalve geld voor rechtszaken werft Wilders donaties voor de partij. De PVV is daarvan afhankelijk omdat deze geen subsidie krijgt. Een partij met meer dan duizend leden krijgt subsidie, de PVV heeft echter maar twee leden: Wilders zelf en de stichting waarvan Wilders enig bestuurder is. 'Deze dictatoriale structuur druist volledig in tegen de geest van de kieswet die juist de interne democratie wil bevorderen', zegt Nehmelman.

Andere partijen maken volgens Nehmelman en Elzinga soms ook misbruik van de slechte wetgeving rondom partijfinanciering. Nederland is hiervoor vorig jaar flink op de vingers getikt door Greco, een anti-corruptiewerkgroep van de Raad van Europa. Een wetsvoorstel dat transparantie in de toekomst wel verplicht stelt, is in de maak.


Wilders spekt partijkas met giften voor proces  (foto: DAG)

Zie ook deze Netwerk-reportage over Wilders en buitenlandse donaties