Kritiek op Wouter Bos neemt toe

De prijs van het overeind houden van de Nederlandse financiële sector nadert de 100 miljard. gisteren werd bekend dat de overheid 22 miljard euro betaalt om slechte hypotheekleningen over te nemen van ING. Daarmee komt het totale risico van de staat uit op 94 miljard euro. Dat is bijna 6.000 euro per inwoner.

Bij eerdere reddingsoperaties schaarde de Kamer zich nog eensgezind achter crisismanager Wouter Bos. Die zei maandag te hebben ingegrepen omdat 'het risico te groot was dat ING anders zou omvallen'. Maar nu zwelt de kritiek aan. De SP is het felst. "ING mag de goede risico's houden, en de overheid gaat de slechte risico's op zich nemen. De belastingbetaler mag dus de financiële troep opruimen", zei Kamerlid Irrgang. De meeste andere partijen zetten ook vraagtekens.

Met het opkopen van slechte leningen slaat de Nederlandse overheid als eerste in Europa een nieuwe weg in. Bos kiest nu feitelijk voor de aanpak van Henry Paulson, de Amerikaanse ex-minister van Financiën. Paulson wilde de Amerikaanse banken helpen door hun slechte leningen op te kopen. Dat plan werd toen door Europa afgeschoten omdat de overheid niet zou profiteren als de banken later weer winst zouden maken. Ook de Nederlandse overheid koos voor kapitaalinjecties.

Bos betaalt nu 90 procent van de oorspronkelijke waarde voor de slechte leningen van ING. Dat is meer dan de waarde waarvoor de leningen bij ING in de boeken stonden, en veel meer dan de marktprijs voor deze leningen. Toch schat Bos de kans op 70 procent dat de staat financieel wijzer wordt van de deal.

Maar Harald Benink, hoogleraar bankwezen en financiering aan de Universiteit van Tilburg, is kritisch. "De overheid staat wel voor een groot deel garant voor de verliezen op deze leningenportefeuille, maar profiteert niet van de winst die ING maakt op zijn overige activiteiten. Het lijkt erop dat de overheid niet voldoende financiële compensatie heeft gekregen." Beleggers vonden dat ING de winnaar was van de overeenkomst. Het aandeel won bijna 30 procent.

Omdat het Amerikaanse hypotheken betreft, heeft ING overwogen een beroep te doen op de Amerikaanse overheid. Die regeling liep zoveel vertraging op, dat ING zijn heil zocht bij de Nederlandse overheid. "Je wilt het goed doen en snel", zegt een woordvoerder, "en met de Nederlandse overheid hebben we tot nu toe prettig samengewerkt."


Wouter Bos  (foto: DAG)