Obama tekent doodvonnis gevangenenkamp Guantanamo

De Amerikaanse president Barack Obama heeft donderdag opdracht gegeven Guantanamo Bay, het omstreden gevangenenkamp voor terreurverdachten op Cuba, binnen een jaar te sluiten. Met dit besluit komt Obama een van de belangrijkste beloftes uit zijn verkiezingscampagne na.

De sluiting van het gevangenenkamp betekent een drastische ommezwaai van het Amerikaanse beleid. Guantanamo Bay is een erfenis van Obama's voorganger George Bush. Die liet het kamp in het kader van de 'oorlog tegen terrorisme' op een Amerikaanse basis verrijzen. De verdachten werden onder meer tot vijandelijke strijders bestempeld, waardoor zij buiten wetgeving voor krijgsgevangenen vielen.

Om het aanzien van zijn land te herstellen, wil Obama het gevangenenkamp op de marinebasis aan de Cubaanse Baai van Guantanamo binnen een jaar gesloten hebben. Het is onmogelijk het detentiecentrum direct te sluiten, al is het maar omdat terreurverdachten vaak niet terugkunnen naar hun thuisland.

De Verenigde Staten hielden ooit meer dan zevenhonderd 'vijandelijke strijders' vast in het gevangenenkamp, dat werd opgericht na de terreuraanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten. Op dit moment zitten nog ongeveer 250 mensen vast in het detentiecentrum, van wie er circa zestig op vrije voeten mogen komen. De rest zou door gewone rechters in de VS moeten worden berecht.

De nieuwe president maakte donderdag tevens een einde aan "ruwe" ondervragingsmethodes. Hij ondertekende een decreet dat dergelijke technieken bij de ondervraging van terreurverdachten verbiedt. Obama wil dat ondervragers voortaan internationale verdragen naleven. Hij had eerder al gezegd dat onder zijn regering niet zal worden gefolterd. Hij noemde bijvoorbeeld waterboarding (gesimuleerd verdrinken) een vorm van marteling. Agenten van de geheime dienst CIA gebruikten waterboarding in 2003 in Guantanamo Bay. De regering-Bush keurde waterboarding goed in de zogeheten oorlog tegen terreur. Bush beschouwde het niet als een vorm van marteling, maar als een hardhandige ondervraging.

Een woordvoerder van Obama liet weten dat ook gevangenenkampen van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA buiten de Verenigde Staten worden gesloten. Onder Bush zou de CIA geheime detentiecentra voor terreurdachten in onder meer Polen en Roemenië hebben.