'Het kapitalisme stort in'
Nu het ‘hebzuchtige’ kapitalisme op instorten staat, wordt het tijd dat er meer toezicht komt en medezeggenschap voor de gewone arbeider. Dat zeggen de Europese vakbonden in een gezamenlijke verklaring.
Nu beurskoersen, banken en andere financiële instellingen aan weerszijden van de Atlantische Oceaan op het punt staan ineen te zakken, vinden de Europese vakbonden het tijd om in te grijpen. ‘Deze crisis is veroorzaakt door hebzucht en roekeloosheid op Wall Street, in Londen en ander belangrijke financiële centra. Maar de verliezers zijn de gewone mensen’, stelt het Europees Verbond van Vakverenigingen (EVV) in een gezamenlijke verklaring.
Het document, een initiatief van FNV-voorzitter Agnes Jongerius, introduceert het begrip ‘casino kapitalisme’. ‘De wereldwijde financiële crisis heeft ertoe geleid dat het kapitalisme op instorten staat en het de echte economie bedreigt’, stellen de vakbonden, die in de crisis een keerpunt zien in de manier waarop de financiële wereld handelt.
De EVV pleit behalve een strenger toezicht op de markt, ook voor een betere positie van werknemers. ‘Om er zeker van te zijn dat werknemers ook als belanghebbende meegenomen worden, eisen wij dat we bij de onderhandelingen aan tafel zitten’, zegt Carla Kiburg, bestuurder FNV Bondgenoten, op de vakbondswebsite. ‘Het zou onacceptabel zijn als er bij een overname alleen gekeken wordt naar beleggers en spaarders en de werknemersbelangen alleen in het kielzog worden meegenomen.’
CNV Vakcentrale staat eveneens achter de verklaring. ‘Het klinkt allemaal nogal stevig, maar we gaan er wel mee akkoord. Vooral de opmerking dat wanneer je publiek geld gebruikt om een bank in de lucht te houden, je er ook vanzelfsprekend zeggenschap over moet krijgen’, laat woordvoerder Leon Meijer weten.
Meijer verwijst naar de de uitspraken van Herman Wijffels (vertrekkend bewindvoerder Wereldbank en formateur van het huidige Nederlandse kabinet) die dit weekend stelde dat het kapitalisme nu, net als het communisme 20 jaar geleden, aan zichzelf ten onder gaat. De woordvoerder haalt verder als voorbeeld Rijkman Groenink aan, de topman van ABN Amro die zijn bank ‘onverantwoord in de uitverkoop’ had gedaan, waardoor het lot van de werknemers onzeker werd. ‘We hopen dat deze praktijken tot het verleden gaan behoren’, aldus Meijer.
Linkse politiek
Niet alleen de vakbonden spreken zich stevig uit, ook bij de PvdA begonnen ze de afgelopen weken weer te geloven in oude idealen. Minister van Financiën Wouter Bos stelde dat de wereldwijde beurzencrisis het einde betekende van een 'hebzuchtig systeem' en Mariëtte Hamer, fractievoorzitter in de Tweede Kamer, haalde tijdens de algemene beschouwingen uit naar ‘superkapitalisten’.
De Socialistische Partij kan dan natuurlijk niet achterblijven. ‘Karl Marx schreef 160 jaar geleden in het Communistisch Manifest dat het kapitalisme zijn eigen doodgraver zou produceren’, schrijft het bevlogen kamerlid Harry van Bommel op zijn weblog. ‘Hij lijkt alsnog gelijk te krijgen.’
Of deze rode kreten gehoor zullen vinden in de samenleving is nog maar de vraag, maar links Nederland was tijden niet meer zo strijdlustig.
‘Het kapitalisme stort in’ (foto: DAG)
