Mbeki kondigt aftreden aan

Thabo Mbeki heeft bevestigd dat hij in opdracht van zijn partij, het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), aftreedt als president van Zuid-Afrika. Het partijbestuur vroeg Mbeki zaterdag om op te stappen.

Mbeki stond onder druk om af te treden sinds een rechter vorige week oordeelde dat hij een belangrijke rol speelde in het besluit om ANC-leider Jacob Zuma te vervolgen voor corruptie. Volgens de rechter was Zuma ten onrechte en op politieke gronden aangeklaagd. De uitspraak van de rechter maakte voor Zuma de weg vrij om Mbeki op te volgen als president, zoals steeds de bedoeling is geweest. Verwacht wordt niet dat Zuma het direct van Mbeki zal overnemen. Mogelijk benoemt het parlement een andere vertegenwoordiger van het ANC tot interimpresident.

ANC-secretaris-generaal Gwede Mantashe zei dat Mbeki aanblijft tot er een tijdelijke plaatsvervanger voor hem is gevonden. Volgens Mantashe komt het parlement spoedig bijeen om het vertrek van Mbeki te formaliseren en zijn vervanging te regelen. Hij zei ook dat Mbeki aanblijft als bemiddelaar voor Zimbabwe, waar hij president Robert Mugabe er vorige week toe bracht de macht te delen met de oppositie. Mantashe zei dat het partijbestuur had besloten 'de president van de republiek voor het eind van zijn ambtstermijn terug te roepen'. Mbeki woonde de vergadering van het partijbestuur waarin over zijn lot werd beslist niet bij. De vergadering begon vrijdag en duurde de hele nacht door.

Als andere ministers uit solidariteit met Mbeki eveneens opstappen kan dat tot beroering leiden in Zuid-Afrika. Alle ogen zijn in dit verband gericht op minister van financiën Trevor Manuel. De economische groei die het land het afgelopen decennium heeft doorgemaakt wordt algemeen gezien als de verdienste van Manuel en Mbeki samen. Enkele belangrijke leden van de regering, onder wie vicepresident Phumzile Mlambo-Ngcuka, hebben aangegeven ook te zullen opstappen als Mbeki tot aftreden gedwongen zou worden. Mlambo-Ngcuka volgde in 2005 Zuma op, nadat die in verband met de corruptiezaak door Mbeki was ontslagen als vice-president. Vorig jaar haalde Zuma een belangrijke overwinning in de tussen hem en Mbeki losgebarsten machtsstrijd. Hij won toen de verkiezingen om het partijleiderschap van zijn voormalige mentor Mbeki.

Mbeki werd in 1999 president, als opvolger van Nelson Mandela, en zijn officiële ambtstermijn loopt volgend jaar af. Een gedwongen aftreden betekent een enorme vernedering voor Mbeki, die zijn leven in dienst heeft gesteld van het ANC en wordt gezien als een van de meest gerespecteerde staatslieden van Afrika.