Noordpoolijs smelt nog sneller

Ondanks een koude winter smelt het pakijs op de Noordpool nog sneller dan vorig jaar. Mogelijk is de Noordpool binnen vijf tot tien jaar ijsvrij in de zomer.

Dankzij de afgelopen winter begon dit jaar met meer ijs dan in 2007, maar inmiddels is de oppervlakte weer gelijk aan die van juni vorig jaar: ruim elf miljoen vierkante kilometer. Toen brak de zomer alle records: op het minimum was er nog slechts 4,2 miljoen vierkante kilometer ijs.

Het probleem is dat het ijs zo dun is geworden, dat het zeer snel smelt. De oppervlakte kan dan een vertekend beeld geven. "Als we nu een normale zomer hebben, dan kan het gewoon wegsmelten", zegt Julienne Stroeve van het National Snow and Ice Data Center. In maart meldde de NASA dat het gebied dat met zeeijs was bedekt iets groter was dan in 2007, maar dat bestond grotendeels uit dunne ijsschollen die in de winter waren ontstaan. Die smelten veel gemakkelijker dan ijsschollen die al enkele jaren hebben overleefd.

Een paar jaar geleden dachten wetenschappers nog dat ijsvrije zomers op de Noordpool rond 2080 zouden kunnen voorkomen. Uit computermodellen kwamen vervolgens eerdere jaartallen gerold: 2030 tot 2050. Eind vorig jaar voorspelde een onderzoeksgroep zelfs de eerste ijsvrije zomer rond 2013. Dat is misschien niet eens zo'n verkeerde voorspelling, denkt Stroeve: "Als er gebeurt wat we denken dat er zal gebeuren, dan zal het sowieso binnen tien jaar zijn." Stroeve meent dat het vrijwel onmogelijk is deze tendens nog te keren: "Het zeeijs is nu zo dun dat je een uitzonderlijke reeks van koude winters en koude zomers zou moeten krijgen om het te kunnen laten herstellen."

Volgens Ian Willis van het Scott Polar Research Institute hebben we te maken met een zichzelf versterkend proces: "Zeeijs heeft een hoger albedo (lichtweerkaatsend vermogen, red.) dan zeewater. Dus wanneer het ijs smelt, neemt het water meer energie op van de zon en warmt daarmee sterker op. Op haar beurt warmt dat de atmosfeer weer meer op, inclusief de Groenlandse ijsvlakte." Mocht de ijskap op Groenland volledig smelten, dan zorgt dat voor een wereldwijde zeespiegelstijging van ongeveer zeven meter.

Noordpoolijs

Oppervlakte van het noordpoolijs