DNA-reeks vrouw volledig bekend
Het is voor het eerst in de geschiedenis gelukt de volledige genetische code van een vrouw uit te schrijven, zo meldde het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gisteren.
De vrouw in kwestie, Marjolien Kriek (34), werd uitgekozen omdat ze eerder al promotieonderzoek deed naar de noodzaak van veel DNA-onderzoek. Sinds 2007 is de volledige genetische code van vier mannen al vastgelegd. De eerste keer dat het lukte, was met het DNA van DNA-ontdekker James Watson, die in 1953 al op de miniscule wenteltrappen stuitte. Het LUMC koos voor een vrouw, omdat dit nog nooit eerder vertoond was.
Een menselijke celkern bevat 46 chromosomen, die elk opgebouwd zijn uit ketens DNA. Het DNA in alle chromosomen samen bevat 3 miljard basenparen, ofwel de 'treden' van de DNA-trap. De volgorde van die paren bepalen welke ziektes erfelijk zijn, en op welke ziektes een mens genetisch meer 'kans' maakt.
Kriek heeft zelf een verhoogde kans op het oplopen van borst- en darmkanker, alsmede Alzheimer en diabetes. Het nieuws maakt haar niet bang: "Het is niet zo dat ik dan zéker die ziektes krijg. Dat is een misvatting. Het is een kleine verhoogde kans. Als ik twee pakjes per dag rook en een liter whiskey drink, is de kans op hart- en vaatziekten vele malen hoger dan een genetische aanleg."
Elk mens deelt 99,9 procent DNA met elk ander mens, maar juist de verschillen in die 0,1 procent zorgen voor aanleg voor ziektes en bepalen de verschillen in fysieke kenmerken.
Het precies uitstippelen van de DNA-structuur is van groot belang bij het ontdekken van erfelijkheden bij zwangerschappen. Ook kan op basis van de genetische aanleg voor bepaalde ziektes door de patiënt rekening gehouden worden met hun aanleg. Zo kunnen potentiële diabetici op hun gewicht letten, en kunnen mensen met een verhoogde kans op darmkanker op een bepaald dieet gezet worden.
Toen vorig jaar James Watsons DNA in kaart gebracht werd, wilde hij niet dat het stukje DNA dat bepaalt of hij aanleg heeft voor Alzheimer onderzocht werd. Kriek weet nu wél alles, maar gaat naar eigen zeggen zorgvuldig met de informatie om. "Dat is een kwestie van privacy", zegt ze.
