Ned. Turken vernederlandsen hun Turks

In Nederland wonende Turken hanteren soms andere zinsconstructies in hun moedertaal dan hun landgenoten die nog in Turkije wonen. De afwijkingen doen zich voor in de spreektaal en dan vooral in vaste uitdrukkingen.

Dat is de conclusie van A. Seza Dogruöz, die woensdag 12 december aan de Universiteit van Tilburg promoveert op een onderzoek naar taalverandering. Volgens haar kunnen Turken in Turkije goed horen of een landgenoot in Nederland woont. Zo gebruiken Nederlandse Turken de constructie 'tren almak' voor 'de trein nemen', een letterlijke vertaling uit het Nederlands. In Turkije zou daarvoor 'trene binmek' worden gebruikt, 'in de trein stappen'.

Volgens Dogruöz is het voor het eerst dat gesproken Turks op een systematische wijze is verzameld en gedocumenteerd. Ze onderzocht de taalverandering op basis van opgenomen conversaties die ze vervolgens uitschreef. De veranderingen doen zich vooral voor in het gebruik van persoonlijke voornaamwoorden. ''Van abstracte grammaticale veranderingen is tegen de verwachting in nauwelijks sprake'', concludeert de promovenda.

Dogruöz verwacht dat de vernederlandsing van het gesproken Turks zal doorzetten naarmate de Nederlandse Turken minder contact hebben met het moederland.