Nederlandse helden in 'nationaal pantheon'

Redactie
Icoon KunstMichiel de Ruyter, Anne Frank, Johan Cruijff, Pim Fortuyn en Linda de Mol: ze figureren vanaf zaterdag op de tentoonstelling HELD in De Nieuwe Kerk in Amsterdam. Een expositie in het tijdelijke 'nationaal pantheon' die draait om helden, heldendom en heldenverering in Nederland.

De tentoonstelling, die is gebaseerd op de historische collectie van het Rijksmuseum, laat zien wat iemand tot held maakt. Schilderijen en tekeningen, televisiebeelden en films, kinderboeken, postzegels en parafernalia illustreren dat er zonder verering geen held bestaat. Op de tentoonstelling passeren tientallen Nederlandse helden van de afgelopen vierhonderd jaar de revue. Niet de daden, maar de verering staat centraal, zegt samensteller Gijs van der Ham vandaag. ''Het is in die zin geen overzicht van de helden die Nederland ooit heeft gekend.''

Officiële helden en volkshelden zoals Willem van Oranje, koningin Wilhelmina en Willem Drees krijgen ruime aandacht. Drees was de held van de gewone man omdat hij zelf zo gewoon was, laat de tentoonstelling zien. Attributen zoals dankbrieven en een sigarenbandje met zijn portret erop geven uiting aan zijn heldenstatus. Drukwerk blijkt een van de middelen te zijn waarmee de populariteit wordt vergroot, getuige het grote aantal boeken dat over voetballer Johan Cruijff is verschenen.

Iemand kan zichzelf ook tot held maken. De expositie toont schilderijen van rijke lieden die zich in de 16e eeuw in heldhaftige poses lieten portretteren. Dichters en componisten lieten een portretbuste van zichzelf maken voor de opening van het Rijksmuseum in 1885. En op de tentoonstelling hangt Linda de Mol 36 keer op de cover van haar eigen tijdschrift.


'Zonder verering geen held(in)'