Kardinaal Willebrands (96) overleden
Johannes Willebrands, kardinaal en voormalig aartsbisschop van Utrecht, is dinsdag op 96-jarige leeftijd overleden. Hij overleed in de St. Nicolaasstichting in Denekamp, waar hij de laatste jaren van zijn leven heeft doorgebracht.Willebrands was tientallen jaren lang de architect achter het oecumenisch beleid van het Vaticaan. Van 1976 tot 1983 was de West-Fries daarnaast aartsbisschop van Utrecht, de hoogste Katholieke post in Nederland. Na het overlijden van de Italiaanse kardinaal Corrado Bafile in februari 2005 was hij de oudste kardinaal ter wereld.
De benoeming tot aartsbisschop kwam in de woelige periode waarin steeds meer katholieken in Nederland afstand namen van het Vaticaan. Willebrand werd geacht hier iets aan te doen. In 1980 organiseerde hij de Bijzondere Synode van de Nederlandse Bisschoppen in Rome. De kardinaal formuleerde de kernvraag van deze synode, die wordt gezien als één van de hoogtepunten uit zijn carrière, als volgt: 'in Nederland zijn veel vernieuwingen doorgevoerd, en nu vragen wij ons af wat er is gelukt en wat niet'.
Willebrands had de opdracht om een einde te maken aan het 'eigen geluid' van sommige Nederlandse gevolgen. Hij trad hierbij op met veel tact, geduld en begrip, waardoor het Rome allemaal veel te traag ging. Willebrands positie werd door de aanhoudende kritiek onhoudbaar en in 1983 werd hij opgevolgd door Ad Simonis.
Willebrands was van 1969 tot 1989 president van het Vaticaanse secretariaat (later de raad) voor de eenheid van de christenen. Eerder al was hij secretaris van die organisatie. De toenadering van de Rooms-Katholieke Kerk tot onder meer de orthodoxe, de anglicaanse en de lutherse kerken waren grotendeels aan hem te danken. Ook was hij nauw betrokken bij de samenwerking met de Wereldraad van Kerken en pogingen tot verzoening met het joodse volk.
De kardinaal noemde oecumene, het samengaan van alle Christelijke kerken, 'de gave van de Heilige Geest in de twintigste eeuw aan de kerk'. "Ik strijd voor de zaak van de eenwording, omdat ik meen dat ik deze opdracht van de Heer en van mijn kerk heb gekregen", zei hij bij zijn tachtigste verjaardag tijdens een interview.
Johannes Gerardus Maria Willebrands zag het levenslicht op 4 september 1909 in Bovenkarspel in West-Friesland. Na zijn studie aan het seminarie van het bisdom Haarlem ontving hij in 1934 de priesterwijding. Daarna studeerde hij filosofie in Rome en in 1937 promoveerde hij cum laude. In 1960 begon hij zijn loopbaan in Rome, waar hij tot 1997 heeft gewoond. In 1964 werd hij vervolgens bisschop en in 1969 kardinaal. Zijn wapenspreuk was 'Waarheid in Liefde'.
Kardinaal Willebrands (1909-2006)
