Samenzwering was groter dan Nachtwacht
De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn is niet het grootste schilderij dat de zeventiende eeuwse grootmeester ooit maakte. Het Parool, dat deze dag geheel in het teken staat van het vierhonderdste geboortejaar van de Hollandse meester, schrijft vandaag dat de 'Samenzwering van Claudius Civilis' oorspronkelijk veel groter was. Dat had een omvang van 6 bij 6,5 meter tegen 5 meter bij 3,87 meter die de Nachtwacht groot was (Nachtwacht is nu 4,37 bij 3,63 meter omdat er ooit een stuk afgehaald is bij een verhuizing naar het stadhuis op de Dam).Rembrandtspecialist Ernst van de Wetering maakte recent een reconstructie van de 'Samenzwering' waardoor de gigantische omvang van het oorspronkelijke schilderij goed zichtbaar wordt. Hij baseerde zich daarbij op een voorstudie, met de complete 'Samenzwering van Claudius Civilis'.
Rembrandt sneed in 1661 het hart uit het schilderij na een conflict met de opdrachtgever, het Amsterdamse stadsbestuur. De interpretatie van Rembrandt viel namelijk niet bepaald in de smaak. Men vond het werk te donker en te confronterend. Dat de schilder de Bataafse held Claudius Civilis in al zijn lelijkheid afbeeldde, werd ervaren als een regelrechte belediging.
Het stuk dat Rembrandt er ooit uitsneed, hangt nu in het Nationaal Museum in Stockholm. Waar de rest - 33 vierkante meter - is gebleven, weet niemand. De 'Samenzwering' heeft slechts één jaar in het Stadhuis gehangen. In 1662 is het schilderij van de halfblinde Batavier verwijderd. Volgens sommige deskundigen is met deze beslissing het beste historiestuk uit onze geschiedenis verloren gegaan.
In het midden het stuk dat er van over is.
Grotere foto op de site van Het Parool.
