Opwarming aarde groter dan gedacht

Icoon Onderzoek De aarde versnelt haar eigen opwarming. Onderzoekers verwachten dat de aarde flink warmer wordt dan de huidige wetenschappelijke modellen voorspellen. Broeikasgassen, zoals kooldioxide en methaan verwarmen de aarde, maar een warmer wordende aarde verhoogt ook de concentratie van diezelfde broeikasgassen. Oceanen leggen in warmere tijden minder kooldioxide vast en ontdooiende permafrost stoot methaan uit. Deze zogenoemde positieve terugkoppeling was in de wetenschap al langer bekend, maar de grootte ervan was nog niet duidelijk. Het terugkoppelingseffect was te verweven met het broeikaseffect zelf.

Wetenschappers in het vakblad Geophysical Research Letters (GRL) beweren dat ze het antwoord hebben. Uit kernen die uit het poolijs zijn gehaald, reconstrueerden ze de klimaatveranderingen tijdens ijstijden en interglaciale periodes. Kosmische processen, zoals wijzigingen in de baan van de aarde of de activiteit van de zon, hebben deze klimaatveranderingen in gang gezet. Het gevolg was een stijging of een daling van de concentraties broeikasgassen. Omdat het opwarmende effect van deze gassen bekend is, konden de wetenschappers de twee effecten van elkaar onderscheiden.

"Dat was een handig binnendoorweggetje", zo concludeert Marten Scheffer, hoogleraar aquatische ecologie van de Universiteit van Wageningen en een van de onderzoekers. "We hebben niet naar allerhande terugkoppelingsmechanismes gekeken, maar naar het totaal. Door deze list konden we de grootte van de terugkoppeling schatten".

Het blijft een grove schatting met een grote onzekerheidsmarge. Toch zijn de wetenschappers verheugd dat het voor het eerst mogelijk is een getal aan dit fenomeen te verbinden. Dat getal is voor de aarde echter niet zo positief. De verwachte opwarming zal zo'n 50 procent naar boven moeten worden bijgesteld.

Opvallend is dat in dezelfde uitgave van GRL Amerikaanse wetenschappers hetzelfde soort onderzoek uitvoeren. Ze gebruiken een veel langere ijstijdengeschiedenis en een andere berekeningsmethode. Toch is Scheffer verheugd hierover, omdat beide onderzoeken tot een vergelijkbare conclusie komen. Meer kooldioxide leidt tot meer opwarming.