NIOD snapt weghalen oorlogskruis niet

BinnenlandsHet NIOD (Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie) noemt het onbegrijpelijk dat het Amsterdamse Stadseel De Baarsjes akkoord is gegaan met niet terugplaatsen van het oorlogsmonument met het witte kruis aan de Baarsjesweg. Dat monument moet tijdelijk wijken voor nieuwbouw van onder meer de Westermoskee, maar zal nu vervangen worden door een nieuw monument. Daar is 50.000 euro voor uitgetrokken.

Reden dat er voor een nieuw monument wordt gekozen, is gelegen in een advies van het Amsterdamse 4 en 5 mei Comité. Die vindt een neutraal monument beter nadat islamitische gedenkpartners zeiden zich te storen aan het kruis, omdat dit een christelijk symbool is. Bezwaren tegen het kruis kwamen in eerste instantie vanuit de Pakistaanse moskee. Een opvatting die vanuit de Marokkaanse en Turkse moskee werd gedeeld. Een Joodse participant in het A'damse Comité 4/5 mei sloot zich bij het pleidooi voor een geheel nieuw ontwerp aan.

Behoefte
Het kruismonument werd 60 jaar geleden opgericht voor een vader en een zoon die door de Duitsers werden gefusilleerd. Sinds lange tijd vindt er daar jaarlijks de 4-mei herdenking in de Baarsjes plaats. Volgens Comité-voorzitter Voetberg is de samenstelling van de bevolking in de Baarsjes in de loop der jaren echter drastisch veranderd. Voetberg vindt dat wanneer de buurt nu aan een ander monument behoefte heeft, aan die wens gehoor dient te worden gegeven. Volgens hem staat ook niet vast dat het kruismonument ooit werd opgericht voor het doodschieten van twee Nederlanders.

Het 4/5 Comité wil jaarlijks aandacht blijven schenken aan de uit De Baarsjes weggevoerde Joodse buurtgenoten. Dat wil men samen doen met de drie moskeeën die zijn aangesloten. Voetberg meent dat een algemeen herdenkingsmonument daarom meer op zijn plaats is en dat daar ook meer behoefte aan is. De herdenking van de doden uit de Tweede Wereldoorlog zal ook bij dat nieuwe monument centraal staan.

Het NIOD stelt dat het comité en stadsdeel De Baarsjes wel erg makkelijk gehoor hebben gegeven aan kritiek op het kruis en de makkelijkste weg van verwijderen kiezen. Bovendien zouden er met deze redenatie op den duur talloze oorlogsmonumenten moeten verdwijnen omdat die ook een kruis bevatten. Het gewraakte monument bestaat uit een wit kruis en een steen waarop de tekst staat: 'Aan hen die vielen'. Het Kruis zal binnenkort nog wel tijdelijk worden neergezet bij een school. Wat er in de toekomst met het kruismonument gaat gebeuren, is niet bekend.


Het verwijderde kruismonument. Op de achtergrond wordt nu de Westermoskee gebouwd. (Terrein op de foto is inmiddels al gesloopt)