Hersen-pacemaker tegen depressie

Onderzoekers hebben een pacemaker-achtig apparaat ontwikkeld voor moeilijk behandelbare depressieve patiënten. Het apparaat gebruikt draden en een batterij om diepgelegen hersendelen met electrische stroompjes te stimuleren. Behalve depressies lijken ook patiënten met een obsessief-compulsieve stoornis (OCS) baat te hebben bij de behandeling.

Het apparaat is ongeveer zo groot als een luciferdoosje en wordt in de borst ingebracht, zoals een pacemaker voor het hart. Electrische signalen worden via piepkleine draadjes aan beide zijden van de hals met de hersenen verbonden. Stimulering van specifieke gebieden aan de buitenkant van de hersenen volstaat om de diepgelegen doelgebieden te bereiken.

Aanleiding voor de behandeling was observatie door middel van hersen-scans van mensen met depressies die niet goed met bestaande methoden konden worden behandeld, waarbij werd ontdekt dat een deel van het limbische systeem, gerelateerd aan emoties, verhoogde activiteit vertoonde. Tegelijkertijd bleken de frontaalkwabben minder actief te zijn. De activiteitsverschillen leken samen te hangen en de onderzoekers stelden dat het een goed idee zou kunnen zijn om het deel van het limbische systeem 'voor de gek te houden' door het electrisch te stimuleren. Vervolgens bleek dat de activiteit in het limbische systeem inderdaad was gedaald en de frontaalkwabben actiever waren geworden.

Patiënten meldden forse verbeteringen in hun stemmingen zonder bijwerkingen. Het effect van stimulatie trad onmiddelijk op: een patiënte zei dat ze zich plotseling opgelucht voelde. Volgens de onderzoekers biedt de methode een nieuwe kijk op de aard van depressies. "We stimuleren de hersenen niet alleen, we gebruiken electriciteit om de hersenen te stemmen en in evenwicht te brengen. We kunnen een abnormaal functionerend circuit onderbreken of uitschakelen", aldus één van de onderzoekers, die benadrukt dat het hier om de ernstigste gevallen gaat, niet om mensen die wel eens een slechte dag hebben.



Hersen-scans van een depressieve patiënt zonder en met stimulatie. De rode gebieden zijn meer actief, de blauwe gebieden minder. De activiteit van het rode gebied in het linkerplaatje wordt door de behandeling teruggebracht; in het rechterplaatje is te zien dat de activiteit van de frontaalkwabben wordt hersteld.