Tuinman die briljant chirurg bleek overleden
De Zuid-Afrikaan Hamilton Naki is op 78-jarige leeftijd overleden aan een hartkwaal. Velen zullen hem niet hebben gekend, maar Naki was een opmerkelijk persoon. Ooit werkte hij als tuinman om vervolgens via een carrière als laboratoriumassistent uit te groeien tot een van de beste chirurgen van z'n land. Omdat Naki echter zwart was, werden zijn prestaties tijdens het apartheidsregime verborgen gehouden voor de buitenwereld.
Naki was afkomstig uit een arme familie en kon daarom zijn school niet afmaken. Op 14-jarige leeftijd ging hij werken als gazonverzorger en beheerder van de tennisbanen van de universiteit van Kaapstad. Eenmaal op die universiteit verkreeg hij vervolgens een baan als hulp in het universiteitslaboratorium, waar hij onder meer hielp bij het verdoven van proefdieren. Gaandeweg ontplooide Naki zich tot een uitstekend chirurg, waarbij hij andere studenten leerde hoe ze levertransplantaties bij varkens moesten uitvoeren; een operatie die volgens specialisten gecompliceerder is dan een harttransplantatie bij een mens.
De wereldberoemde chirurg Christiaan Barnard vroeg Naki in 1967 of hij hem wilde assisteren bij wat de eerste succesvolle harttransplantatie ter wereld zou worden. Deze vond uiteindelijk plaats in het Grote Schuurziekenhuis in Kaapstad, op 3 december 1967. Hiermee brak Barnard de apartheidswetten die toen nog golden in Zuid-Afrika, aangezien zwarten onder het toenmalige apartheidsregime geen medische opleiding mochten volgen en zeker geen contact mochten onderhouden met blanke patiënten. Barnard erkende later dat Naki handelingen kon verrichten die hijzelf niet beheerste.
