Balkenende brengt verrassingsbezoek aan Irak
Vandaag heeft premier Balkenende de Nederlandse troepen op de militaire basis As Samawah in Irak met een bliksembezoek verrast. Hij sprak de steun van de regering uit voor het werk dat de ruim 1100 Nederlandse militairen in "moeilijke en onzekere tijden" verrichten. Daarmee verwees Balkenende direct naar de aanhouding en vrijlating van de 43-jarige sergeant-majoor Erik O.Balkenende werd vergezeld door staatssecretaris Van der Knaap. Om veiligheidsredenen is het bezoek niet van tevoren aangekondigd. Balkenende zou al langer van plan zijn om naar Irak te gaan. In de eetzaal van het marinierskampement, waar hij om kwart over drie per helikopter was aangekomen, sprak de premier zo'n 350 manschappen toe.
Erik O.
Over het besluit om de marinier Erik O. aan te houden op verdenking van moord, doodslag dan wel dood door schuld, zei Balkenende: "Ik ben me zeer bewust van de pijn die u heeft over de nasleep van het schietincident. Dit was geen besluit van Defensie of van de politiek." De premier wees meerdere malen op de onzekerheid onder de mariniers van de dagen na de arrestatie, en op de onduidelijkheid over de precieze toedracht van het schietincident. Volgens Balkenende is er geen sprake van onzekerheid over de vraag wanneer door een marinier geweld gebruikt mag worden.
Verder wees Balkenende erop dat de commotie in Nederland een bewijs is van het meeleven van de Nederlandse bevolking. "Dat zegt iets over de waardering voor uw werk. U doet zeer belangrijk werk voor de toekomst van Irak en daarvoor wil ik met dit bezoek respect tonen," aldus de minister-president.
Planning
Enkele weken geleden zijn in het diepste geheim de voorbereidingen getroffen voor dit bezoek van Balkenende. Eerder deze week werd definitief de beslissing genomen om het bezoek te brengen. Staatssecretaris Van der Knaap is al een dag in Irak, Balkenende vertrekt echter vroeg in de avond weer om te overnachten in Koeweit.
Aan het eind van zijn toespraak maakte de premier duidelijk dat het schietincident en de vrijlating van Erik O. geen invloed heeft gehad op de uiteindelijke planning van zijn bezoek. De premier gaf aan dat hij begrip heeft voor het in Nederland heersende gevoel van onrecht over de handelswijze van het OM. "Maar militairen en het Openbaar Ministerie hebben gescheiden verantwoordelijkheden. Zo werkt de rechtsstaat," aldus Balkenende.
In Irak maakte Balkenende kennis met de Britse generaal-majoor Stewart, de commandant van de multinationale divisie waar ook de Nederlandse militairen onder vallen. Opmerkelijk genoeg gaf Stewart toe zeer verbaasd te zijn geweest over het optreden van het Nederlandse OM. "Wij Britten weten uit eigen ervaring, onder meer vanuit Noord-Ierland, dat je een onderzoek eerst goed moet afronden voor dat je een verdenking publiekelijk maakt. Dit was zeker niet de beste methode."
