'Verzelfstandiging NS is mislukking'

Logo NSDe verzelfstandiging van de NS is volkomen mislukt, dat concludeert onderzoeksbureau Inno-V uit een onderzoek dat ze hield in opdracht van de Volkskrant.

Bij de verzelfstandiging van de spoorwegen werd de reiziger beloofd dat treinen sneller zouden rijden, het comfort zou verbeteren, de service er kwalitatief op vooruit zou gaan en de punctualiteit zou toenemen.

De treinen zijn echter de afgelopen jaren alleen maar trager geworden en aan de belangrijkste voorwaarde voor verzelfstandiging - het verdubbelen van het reizigersaantal - is totaal niet voldaan. Het aantal treinreizigers groeide nauwelijks.

Volgens het onderzoeksbureau moet de overheid in het nieuwe contract heldere afspraken maken met de NS en moet ze de NS daar ook aan houden. De NS voert in haar verweer op dat ze de afgelopen jaren nauwelijks plannen kon maken door onhelder beleid van de overheid.

Erik van Hoef en Henk van Gent van de Vrije Universiteit onderstrepen het mislukken: "De verzelfstandiging was ingegeven door louter bedrijfseconomische motieven, terwijl NS vanaf het begin onder druk van Den Haag ook als maatschappelijk bedrijf moest functioneren. Dat gaat niet samen."

NS krijgt binnenkort een vergunning die het bedrijf toestaat vanaf 2005 voor tien jaar exclusief op het Nederlandse hoofdrailnet te rijden. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat probeert de NS aan de afspraken te houden aan de hand van een vervoersplan dat het bedrijf jaarlijks moet maken.

Het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft niet op het onderzoek gereageerd. Minister Brinkhorst van Economische zegt in de nieuwste editie van het blad Ondernemen dat de NS sinds de privatisering zeker achteruit is gegaan. De situatie zou hem doen denken aan 'Polen in de jaren zeventig'.