Illegale sterilisatie Slowaakse Zigeuners
De ochtend nadat Zita, een 17-jarige moeder, bevallen was van haar tweede kind, schoof de zuster haar een formulier toe. Zita, die analfabeet is, zegt dat ze drie kruisjes op het papier heeft gezet. Hiermee gaf ze zonder dat ze het wist toestemming voor sterilisatie. "Ik wist niet waarvoor ik moest tekenen," zegt Zita. "Ik kan niet lezen. Het kon me op dat moment niets schelen omdat ik verging van de pijn."
Dit gebeurde op 6 februari 1998. Nu is Zita een slanke meid van 22 met een sombere en verlegen uitdrukking op haar gezicht. Zita en haar man, Krystian, wonen in de buitenwijk van Resov, wat in de volksmond een zigeunerkamp wordt genoemd, maar eigenlijk een doorvoerplaats is voor scheepscontainers. Er is geen stromend water.
Toen een tweede zuster haar vertelde dat ze nooit meer kinderen zou kunnen krijgen, "ben ik gaan huilen en heb ik geschreeuwd tot er een dokter kwam" herinnert Zita zich.
Het is bij de Slowaakse zigeunerinnen gewoonte, en in ogen van velen zelfs hun plicht om veel kinderen te krijgen, en zodoende hebben de meeste zigeunervrouwen als ze eind twintig zijn al zes of meer baby's.
Volgens een team van Slowaakse en buitenlandse onderzoekers van het New York Center for Reproductive Rights, die hier afgelopen maand een rapport over publiceerden, hebben dokters in Oost-Slowakije minimaal 110 vrouwen tegen hun wil gesteriliseerd sinds de val van het communistisch regime in 1989. Het meest recente geval waar de onderzoekers vanaf wisten en documenteerden, was afgelopen najaar. En dat terwijl ze nog maar 40 van de 600 zigeunerkampen hadden bezocht. De onderzoekers hebben het vermoeden dat ondanks de hardnekkige ontkenningen van dokters aldaar, dit soort praktijken nog steeds aan de orde van de dag zijn.
"Roma-vrouwen worden tegen hun wil gesteriliseerd en zonder hun medeweten, en dat druist in tegen hun rechten,"zegt Barbara Bukovska, een advocaat bij het Adviesbureau voor Burger- en Mensenrechten in Praag, tevens adviseur voor het Center for Reproductive Rights. Slowaakse dokters ontkennen elke vorm van discriminatie, en zeggen dat zigeunervrouwen voor de bevalling niet naar de dokter gaan en vaak ziektes onder de leden hebben, en dat dat natuurlijk komt door hun levensstandaard.
De zigeuners vertellen bovendien dat de politie eenieder lastigvalt die hierover met journalisten praat sinds de uitkomsten van het rapport. De zigeunervrouwen die met de journaist van de New York Times praatten, wilden dan ook enkel praten over het onderwerp als ze anoniem mochten blijven.
Zita's buurvrouw Maria, die ook analfabeet is en zegt dat ze 26 of 27 is, heeft zeven kinderen, variërend van 4 tot 14 jaar, en zegt dat ze ook niet meer zwanger kan worden. Toen ze naar de kraamkliniek in het ziekenhuis van Presov ging om te bevallen van haar jongste kind, zat ze nog op de baarkruk toen haar gevraagd werd om een formulier te tekenen. "Ze namen me mee een kamer in, en ik weet niet wat ze hebben gedaan," zegt Maria. "Toen vroegen ze me het formulier te ondertekenen."
Volgens Barbara Bukovska, die ook háár advocate is, is er in de dossiers terug te vinden dat Maria gesteriliseerd is op 29 Januari 1998. Bukovska zegt dat er één simpele notitie in het dossier zat met daarop de tekst "patiënt heeft sterilisatie aangevraagd." Maria zegt dat ze niet goed genoeg de Slowaakse taal beheerste om de dokter te kunnen vragen wat er met haar was gebeurd...
